Ուղղանկյան մակերեսը և ուղղանկյունանիստի ծավալը

1) Որոշե՛ք ուղղանկյան մակերեսը, որի չափումներն են՝

• 

Ա) 3 3/7*4 2/3=24/7*14/3=8/1*2/1=16/1=16սմ²

Բ) 4 4/5*5 5/6=24/5*35/6=4/1*7/1=28/1=28սմ²

Գ) 1 7/9*2 3/16=16/9*35/16=35/9=8.4/9սմ²

Դ) 2 3/4*6 1/2=11/4*13/2=143/8=17.7/8սմ²

2) Քառակուսին, որի մակերեսը 1 մ² է, տրոհված է 36 հավասար քառակուսիների։ Ինչքա՞ն է այդպիսի քառակուսու կողմի երկարությունը։
S=x*x=1
x=1
1/6*1/6=1/36
Պատ․՝1/6 մ

3) Խորանարդը, որի ծավալը 1 մ³ է, բաժանված է 729 հավասար խորանարդիկների։ Ինչքա՞ն է դրանցից յուրաքանչյուրի կողի երկարությունը։

V= x*x*x=1 մ³
1/729=y*y*y
y=1/9մ
Պատ․՝1/9մ

4) Որոշե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 313սմ, 414սմ, 515սմ։
V=313*414*515=66734730

Լրացուցիչ(տանը)

5) Երկու ուղղանկյունների երկարություններն իրար հավասար են։Մեկի լայնությունը 2 1/2սմ է, մյուսինը՝ 3 3/4սմ։ Երկրորդ ուղղանկյան մակերեսը 6 սմ²-ով մեծ է առաջինի մակերեսից։ Գտե՛ք ուղղանկյունների երկարությունները։
3 3/4-2 1/2=1.1/4
6: 1 1/4=24/5=4.4/5
Պատ․՝4.4/5սմ

6) Ուղղանկյունը, որի մակերեսը 1 մ² է, տրոհված է 30 հավասար ուղղանկյունների, որոնց լայնությունը 2 սմ է։ Ինչքա՞ն է այդպիսի ուղղանկյան երկարությունը։
2*x=1/30
x=1/60
Պատ․՝1/60սմ

7) Սենյակի ծավալը 4014մ³ է, իսկ բարձրությունը՝ 212մ։ Գտե՛ք նրա հատակի մակերեսը։
212*x*y=4014մ
4014:212=18 198/212

Պատ․՝ 18 198/212 մ²

8) Ուղղանկյունանիստի ծավալը 60 սմ3 է, լայնությունը՝ 2 1/2սմ, բարձրությունը՝ 3 1/3սմ։ Այդ ուղղանկյունանիստի բարձրությունը փոքրացրել են 2 սմ-ով։ Ինչքա՞ն է ստացված ուղղանկյունանիստի ծավալը։

60:2=30

Պատ․՝ 30 սմ3

Հայոց այբուբենի տառերի թվային արժեքը

Հայոց այբուբենի տառերի թվային արժեքը տե՛ս այստեղ: 

1. Տրված թվերը գրի՛ր այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝ 624, 331, 1989, 6500: Տառերի թվային արժեքով գրի՛ր նաև քո ծննդյան թիվը:
624-ոիդ
331-յլա
1989-ռջձթ
6500-ցշ
18.02.2009-ժը.բ.սթ

2. Գրի՛ր քանակական թվականի երկու օրինակ:
Երկու,Տաս

3. Գրի՛ր կոտորակային թվականի երկու օրինակ:
1/2 , 4/5

4. Գրի՛ր բաշխական թվականի երկու օրինակ:
Երկուական , տասական

5. Գրի՛ր դասական թվականի երկու օրինակ:
Երկրորդ , տասերորդ

6.5. Տրված թվականները գրի՛ր տառերով  և հայակական այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝ 1967, 5006, 305, 441, 67, 53:
1967-ռջկէ
5006-րզ
305-յե
441-նխա
67-կէ
53-ծգ

7. Ճշտի՛ր գրությունը՝ Վարդանը գնեց տասներկու մատիտ(ներ): Հազար մարդ (իկ) այդ օրը լսեց պատմությունը: Երկու սուրհանդակ (ները) ամրոց մտան նույն ժամին:

Փակագծերում գրված մասնիկները պետք չեն։

Վելվետե շալվարը: Վիլյամ Սարոյան

Պատրաստվիր քննարկման`Վիլյամ Սարոյան. <<Վելվետե շալվարը>> ։

Պատմվածքից դուրս գրի’ր երեքական պատմողական, բացականչական, հրամայական, հարցական նախադասություններ։

Պատմողական – Մարդկության մեծամասնությունը, եթե չասենք երբեք, ապա խիստ հազվադեպ է խորհում այն մասին, թե ինչ կարևոր բան է շալվարը։Սովորական մարդը առավոտյան շալվար հագնելիս և երեկոյան այն հանելիս, կամ օրվա որևէ այլ պահի, մի վայրկյան անգամ կանգ չի առնում մտածելու, եթե նույնսիկ այդ մտքերը զվարճանալու համար լինեն միայն, թե ինչ դժբախտ կլիներ ինքը, եթե շալվար չունենար, ինչ խղճուկ տեսք կստանար, եթե ստիպված լիներ մարդկանց առաջ ներկայանալ առանց շալվարի, ինչքան անճոռնի կդառնար նրա շարժուձևը, որքան անհեթեթ՝ յուրաքանչյուր ասած խոսքը, ինչ կատարյալ՝ անուրախ նրա վերաբերմունքը կյանքի նկատմամբ։

Չնայած դրան, երբ ես տասնչորս տարեկան էի, կարդում էի Շոպենհաուեր, Նիցշե և Սպինոզա, աստծուն չէի հավատում ու նույնիսկ արհամարհում էի, թշնամանք ունեի Հիսուս Քրիստոսի ու կաթոլիկ եկեղեցու դեմ ու խելքիս փչել էր, թե փիլիսոփա եմ, այդ տարի ահա իմ և ամենախոր և նմանապես ամենաառօրյա մտքերը ժամանակ առ ժամանակ անդրադառնում էին «մարդ առանց շալվարի խնդրին», և, ինչպես կռահում եք, դրա շուրջ ունեցած մտքերս լինում էին մերթ մռայլ ու տխուր, մերթ էլ ուրախ ու զվարճալի: Եվ ես կարծում եմ, թե փիլիսոփա լինելու ամբողջ հաճույքը հենց այն է, որ կարող ես ճանաչել երևույթի ինչպես մեկ, այնպես էլ մյուս կողմը ։

բացականչական –
հրամայական –

հարցական – Վերջապես ի՞նչ է կյանքը, հարցնում էի ես: Եվ ինչո՞ւ են նրանք այդպես երևակայում իրենց, միթե միայն նրա համար, որ իսպանական թավշյա շալվարներ են հագնում: Իսկ Շոպենհաուեր կարդացե՞լ են: 

Վելվետե շալվարը: Վիլյամ Սարոյան

1.Անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

2.Գրավոր ներկայացրո՛ւ, թե ինչի՞ մասին էր պատմվածքը, ի՞նչ սովորեցիր։

Հեղինակը շատ ծանր էր տանում իր աղքատ լինելը և այն միտքը,որ որևէ մեկը կարող էր իրեն խղճալ։Եվ այդ վելվետե շալվարն ու այն տառապանքները, ինչի միջով նա անցավ առիթ դարձան նրա առաջ գնալու և նպատակներին հասնելու համար։

3.Պատմությունից առանձնացրո՛ւ քեզ համար ամենից տպավորիչ հատվածը և հիմնավորի՛ր։
 Միայն թե չփորձեք տալ ինձ ձեր հին շալվարը, կգոռամ ես նրանց երեսին: Չփորձեք բարի լինել իմ նկատմամբ: Ես չեմ ուզում ձեր հին շալվարը, ես ոչ էլ ձեր նոր շալվարն եմ ուզում: Ես ուզում եմ խանութից գնված իմ սեփական շալվարն ունենալ, բոլորովին նոր, ճիշտ իմ վրայով, պիտակը, անվանումը, ամեն ինչ տեղը-տեղին: Ես ուզում եմ իմ սեփական գրողի տարած շալվարն ունենալ, այլ ոչ թե որևէ մեկի: Ես աշխարհ եմ եկել և ուզում եմ իմ շալվարն ունենալ:

Ապրիլ 26-28 Հարցեր

1.Ի՞նչ է սննդառությունը: Արդյոք բոլո՞ր կենդանի օրգանիզմներն են սնվում:
Սննդառությունը դա սնունդը ընդունելու պրոցեսսն է:Այո, բոլոր կենդանի օրգանիզմները սնվում են:

2. Ի՞նչ են սննդանյութերը: Կենդանի օրգանիզմներում ինչի՞ համար են դրանք օգտագործվում:
Սննդանյութը դա մարդու սնունդն է:Կենդանի օրգանիզմները օգտվում են սննդանյութերից, որպեսզի ուժ ունենան:

3. Ի՞նչ գործընթացներ է ընդգրկում սննդառությունը:
1. Սննդի ստեղծում կամ ընդունում և կլանում: 
  2. Սննդի քայքայում պարզագույն գործառնական միավորների: 
  3. Ստացված պարզագույն գործառնական միավորների քայքայում և էներգիայի ստացում:

4. Ի՞նչ է ֆոտոսինթեզը: Ի՞նչ է առաջանում բույսերում՝ ֆոտոսինթեզիշնորհիվ: Ինչո՞ւմ է քլորոֆիլի դերը:
Ֆոտոսինթեզը  ածխաթթու գազից և ջրից՝  լույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացնում է ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ:

5. Բույսերում ի՞նչ օրգանական նյութեր գիտեք: Ի՞նչ դեր ունեն դրանք:
Բույսերի կողմից ֆոտոսինթեզի գործընթացը կարգավորող քլորոֆիլը, որն ունի շատ բարդ կառուցվածք:Արյան մեջ պարունակվող հեմոգլոբինը, որը ևս ունի շատ բարդ կառուցվածք,Հատիկավորներում պարունակվող օսլան,Բույսերի հիմքը հանդիսացող բջջանյութը:

6. Սննդառության ո՞ր ձեւն է կոչվում ավտոտրոֆ, ո՞րը՝ հետերոտրոֆ:
Ավտոտրոֆներ– էներգիա են ստանում արևից:Ավտոտրոֆ սննդառության հիմնական ձևը ֆոտոսինթեզն է:Ավտոտրոֆ օրգանիզմը ֆոտոսինթեզի արդյունքում ջրից և ածխաթթու գազից սինթեզում է շաքար և անջատում թթվածին:
Հետերոտրոֆներ – էներգիա են ստանում օրգանական նյութերի քայքայումից:Հետերոտրոֆ սննդառության հիմնական ձևը պատրաստի սննդի որոնումն ու կլանումն է:

Հետերոտրոֆները օգտվում են ֆոտոսինթեզի պատրաստի արդյունքներից` թթվածնից և շաքարից ու դրա վերափոխումներից: Հետերոտրոֆ են բոլոր սնկերը և կենդանիները:Միաբջիջ կենդանիներում կան որոշ բացառություններ: Երկարամտրակ էվգլենան ունի քլորոֆիլ և կարող է ինչպես ֆոտոսինթեզել, այնպես էլ սնվել հետերոտրոֆ կերպով:

7. Արդյոք բոլո՞ր բույսերն են ավտոտրոֆ: Ի՞նչ միջատակեր բույսերկան: Ներկայացրե՛ք օրինակներ:
Գիշատիչ կամ միջատակեր բույսեր են կոչվում այն  խոտաբույսերը, թփերը, թփիկները, , որոնք որսում են մանր միջատներ, հազվադեպ՝ նաև այլ մանր կենդանիներ, և օգտագործում որպես լրացուցիչ սնունդ: Հայտնի են մոտ 500 գիշատիչ բույսեր: Տարածված են ամենուրեք, առավելապես՝ արևադարձային և մերձարևադարձային երկրներում: ՀՀ-ում տարածված է խորշաբուսազգիների ընտանիքին պատկանող 3 տեսակ՝ փոքր, միջին և սովորական խորշաբույսերը: Հանդիպում են լեռնային մարզերի (Լոռի, Տավուշ) լճերում, լճակներում և դանդաղահոս ջրերում:Ջրային գիշատիչ բույսերն ազատ լողացող, արմատազուրկ, բազմամյա խոտաբույսեր են: Ցողունի երկարությունը մինչև 100 սմ է:Նրանք  որսում են ջրային մանր կենդանիներ, միջատներ, որդեր, թրթուրներ և այլն:

8. Ո՞րն է կենդանիների սննդառության առանձնահատկությունը: Կենդանի օրգանիզմների միջեւ սննդային ի՞նչ փոխհարաբերություններկան:

9. Շրջապատի կենդանի օրգանիզմներից նշե՛ք ավտոտրոֆները և հետերոտրոֆները: Ի՞նչ գիտեք նրանց մասին:
Ավտոտրոֆ – մարդ և բույս
Հետերոտրոֆ – կենդանիները և մարդիկ

10. Ի՞նչ եք կարծում՝ գիշատիչներին անհրաժե՞շտ է պահպանել, թե՞ ոչ:
Այո, պետք է պահպանել գիշատիչներին, որովհետև եթե չլինեն գիշատիչները սննդային շղթան ամողջական չի լինի:

11. Բնութագրե՛ք այն սննդամթերքը, որն օգտագործում է մարդը: Նշե՛ք, թե ո՛րն ունի բուսական, ո՛րը՝ կենդանական ծագում:

Մաթեմատիկա

1) Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

ա) (3 · b + 4) ։ 2, եթե b = 6,  (3*6+4) ։ 2=11

բ) 48 ։ (2 · c – 6), եթե c = –1, 48:(2*-1-6)=-6

գ) (8 – a) ⋅ (a + 5), եթե a = 2,  (8-2)*(2+5)=42

դ) (30 – 3 · d) ⋅ (8 · d – 1), եթե d = –2։ (30-3*(-2))*(8*(-2)-1)=-36*-17=612

2) Հատվածի երկարությունն է՝ 6 սմ-ին գումարած նրա երկարության կեսը։ Գտե՛ք հատվածի երկարությունը։
6:2+6 =9
Պատ․՝9սմ

3) Աշակերտը կարդաց 90 էջ, որ գրքի 2/5մասն է։ Քանի՞ էջ կա գրքում։

90:2=45
45*5=225
Պատ․՝225էջ

Լրացուցիչ(տանը)

4) Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը.

ա) (7d + 2) – 6 ⋅ (3 – 4a) , եթե d = –3, a = –4, (7*(-3) + 2) – 6 ⋅ (3 – 4*(-4) = -133

բ) 9 ⋅ (3b + 1) ։ 18 · (4 – 3c) , եթե b = 2, c = –1, = -24 9 ⋅ (3*2 + 1) ։ 18 · (4 – 3*(-1))

գ) bdc, եթե b , d = 5, c = –4, 5*5*(-4)= 40

դ) km+2db, եթե k = 0, m = 4, d = –7, b = –8։ 0*4+2*(-7)* (-8)

5) Արկղից, որում կա 7 սպիտակ և 3 կարմիր գնդիկ, առանց նայելու, վերցնում են մի գնդիկ։ Գտե՛ք սպիտակ գնդիկ հանելու հավանականությունը։
7+3=10
10=100%
7=70%

Պատ․՝70%

6) AB հատվածը C կետով բաժանված է երկու մասի, որոնց միջնակետերի հեռավորությունը 812սմ է։ Ինչքա՞ն է AB հատվածի երկարությունը։
812*2=1624

Պատ․՝1624սմ

7) Նախատեսված է, որ գործարանը 1 ամսում պիտի թողարկի 1000 լվացքի մեքենա։ Սակայն գործարանը պլանը կատարել է 115 %–ով։ Քանի՞ լվացքի մեքենա է թողարկել գործարանը։
15*1000:100=150
1000+150=1150
Պատ․՝1150

8)* Գտնե՛լ այն բոլոր ծառերի քանակը, որոնք իրարից 5 միավոր հեռավորությամբ տնկված են ուղղանկյունաձև հողամասում, որի կողմերն են՝ 120 միավոր և 70 միավոր։
14*24=336
Պատ․՝ 336 ծառ

Համաշխարհային կրոններ

1․ Ի՞նչ էր իրենից ներկայացնում  հեթանոսությունը։
Բազմաստվածություն

2․ Թվել քրիստոնեական կրոնի պատվիրանները։

1. Ես եմ քո Տեր Աստվածը, ինձանից բացի այլ աստվածներ չպիտի լինեն քեզ համար ։

2.Վերևում՝ երկնքում, ներքևում՝ երկրի վրա, և երկրի խորքի ջրերի մեջ եղած որևէ բանի նմանությամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես ։
3.Քո Տեր Աստծո անունը զուր տեղը չպիտի արտասանես:
4.Հիշիր շաբաթ օրը, որպեսզի սուրբ պահես այն:
5.Պատվիր քո հորն ու մորը ։
6.Մի սպանիր ։
7.Մի շնանար :
8.Մի գողանար:
9.Քո հարևանի դեմ սուտ վկայություն մի տուր :
10.Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր: 

3․ Թվել 10 փաստ, որոնք բնորոշ են բուդդայական կրոնին։

1.Մարդիկ սխալմամբ կարծում են, թե բուդդիստները ընկալում են Բուդդային որպես աստված և երկրպագում են նրան: Իրականում Բուդդան հավատացյալների կողմից ընկալվում է իբրև ուսուցիչ, որը հիմնադրել է նիրվանային հասնելու փիլիսոփայությունը: Բուդդիզմը առհասարակ բացառում է աստծո :

2.Թյուր կարծիք կա այն մասին, թե բոլոր բուդդիստները բուսակեր են: իրականում բուդդիստներից շատ քչերն են հետևում նման սննդակարգին: Բուդդան նույնպես չէր արգելում մսի կիրառությունը: Բուդդիզմի վերաբերմունքը սննդի հանդեպ հետևյալն է. հարկավոր է ուտել այն, ինչը կենսականորեն անհրաժեշտ է և եթե դուք լեռնային գոտու բնակիչ եք ուր բուսական սնունդ աճեցնելը բարդ է, կարող եք և միս ուտել:

3.Սվաստիկայի սիմվոլը, որը համարվում է ֆաշիստական, բուդդիստների համար սրբություն է: Այն խորհրդանշում է արևը, շարժումն ու կյանքը:

4.Բուդդիստներն ի տարբերություն մնացած հավատքների հետևորդների, չափազանց լավ են վերաբերվում գիտության զարգացմանը: Մի շարք բուդդիստներ պնդում են, որ եթե մի օր գիտությունը կարողանա ամբողջությամբ հերքել հավատքը, նրանք հաշվի կնստեն նոր բացահայտումների հետ:

5.Բուդդիզմն իր մեծ ազդեցությունն է թողել արևմտյան արվեստի վրա: Բուդդիստական մոտիվներ հաճախ կարելի է նկատել Ջորջ Լուկասի ֆիլմերում, հայտնի «Մատրիցա» կինոնկարում: Ինչպես նաև գաղտնիք չէ, թե որքան էր հետաքրքրված բուդդիզմով Սթիվ Ջոբսը:

6.Բուդդիզմը բավականին տարածված է, և զիջում է միայն իսլամին, հինդուիզմին և իհարկե քրիստոնեությանը: Բուդդիզմի հետևորդների մոտավոր թիվը 500 մլն. է:

7.Բուդդիզմի մեջ ամենակարևորը բացահայտման սեփական պրակտիկան է: Բուդդան արգելում էր աշակերտներին հավատալ անգամ հենց իրեն. մարդը պիտի բացահայտի ճշմարտությունն ինքնուրույն:

8.Հայտնի դերասան Ռիչարդ Գիրը բուդդիզմն ընդունել է 20 տարեկան հասակում: Աշխարհահռչակ երգչուհի Թինա Թյորները բուդդիստ է արդեն ավելի քան 30 տարի:

9. Բուդդիստները դեմ են բռնությանը, սակայն նրանց թույլատրված է սերտել և օգտագործել մարտարվեստի հմտություններ բռնությունը կանխարգելելու համար:

10. Բուդդայական հավատքն ունի 5 պատվիրան՝ չսպանել, չգողանալ, չստել, չխմել գինի և չշնանալ. Եթե նկատեցիք այստեղ որևէ բան չի ասվում «ուրիշ աստվածներին չհավատալու մասին»:

4․ Ներկայացնել մահմեդական կրոնի առաջացման պատմությունը։

Մահմեդականության հիմնադիրն արաբ Մահմեդ (Մուհամմեդ, մոտ 570 թ., Մեքքա – 632 թ., Մեդինա) քարոզիչն է: Մահմեդականները Մահմեդին համարում են մեծ մարգարե, ալլահի դեսպան: Մահմեդը, ուսումնասիրելով հուդայական և քրիստոնեական ուսմունքները, ստեղծել է իր՝ մահմեդական վարդապետությունը: Մահմեդականությունը՝ որպես միաստվածության կրոն, կարողացել է միավորել տարանջատ արաբական ցեղերը և ստեղծել մահմեդական համայնք, որը միաժամանակ և՜ քաղաքական կազմակերպություն էր, և՜ կրոնական միավորում: Նրա հիմնական սկզբունքները շարադրված են Ղուրանում՝ մահմեդականության սուրբ գրքում:Մահմեդականությունն իր գաղափարախոսության, բարոյախոսության, ծիսակատարության ու առասպելաբանության բազմաթիվ առանձնահատկություններով մոտ է քրիստոնեությանը և հատկապես հուդայականությանը: Մահմեդականությունը բաղկացած է իմանից (հավատ մահմեդականության ճշմարտացիության հանդեպ) և դինից (կրոնական ծեսերի, բարոյականության, ավանդույթների հանրագումար): Իմանի էությունը միաստվածության գաղափարն է: Մահմեդականությունը միայն Մուհամմեդին է համարում Աստծու առաքյալը: Մահմեդականները հավատում են հոգու անմահությանն ու հանդերձյալ կյանքին: Ըստ մահմեդականության՝ միայն իսկական մահմեդականը կարող է ակնկալել դրախտային թագավորություն, իսկ ոչ մահմեդականը դատապարտված է դժոխային տանջանքների:  Մահմեդականը պարտավոր է մասնակցել ջիհադին՝ հանուն հավատի պատերազմին, որին բնորոշ է ոչ միայն այլ երկրների զավթումը, այլև այլադավանների («անհավատներ») բռնի մահմեդականացումը: Բացի ուղղափառ մահմեդականությունից՝ սուննիզմից, առաջացել է նաև շիիզմը՝ որպես հակադիր հոսանք: 

Գործնական քերականություն ` ձայնարկություններ

1. Տրված նախադասություններում ընդգծի՛ր ձայնարկությունները:
– Փի՜շտ, հեռու գնա ափսեի մոտից:
– ՈՒխա՛յ, հաճելի է այս ջուրը խմելը:
– Հե՜յ, որտեղ եք:

Ձայնարկությունները լինում են երեք տեսակ.

• զգացական
• կոչական
• նմանաձայնական

2. Ձայնարկությունների շարքերի դիմաց գրի՛ր տեսակը, նշի՛ր՝ ինչ են արտահայտում:
Ա.Է՜յ, Էհե՛յ, ծո՜, ա՜, փի՜շտ, տո՜…- կոչական
Բ. ա՛խ, վո՛յ, ո՛ւխ, օ՛, օ՛յ, ջա՛ն, պա՛հ… – զգացական
Գ.ծի՛վ-ծի՛վ, ծուղրուղո՜ւ,խը՜շշ, բը՛զզ, ճը՛ռռ -նմանաձայնական

Ձայնարկությունները նախադասության անդամ չեն դառնում:
Ձայնարկությունները կազմությամբ լինում են պարզ և բարդ:

3. Գրի՛ր տրված ձայնարկությունների կազմությունը՝ ա՛խ, վա՛յ, վա՛յ-վա՛յ, հե՜յ վախ, բը՛զզ, ջա՛ն:

բը՛զզ, ջա՛ն:
պարզ- Ախ, վայ, հեյ, վախ, բըզզ, ջան
բարդ-Վայ-վայ, հեյ վախ,

Ձայնարկությունների ուղղագրությունը.

• միության գծիկով գրվում են կրկնավոր հարադրությունները՝ հա՛յ-հա՛յ, վա՜շ-վի՜շ…
• անջատ գրվում են հարադրական բարդությունները՝ հա՜յ հա, զը՜նգ հա զը՜նգ …
• եթե ձայնարկության միակ վանկարար հնչյունը ը-ն է, գրվում է՝ թը՜խկ, հը՜մ…

4. Կետադրի՛ր նախադասությունները.

1. Այ մարդ  ի՞նչ ենք անելու:
Ա՜յ մարդ ին՞չ ենք անելու:

2. Հեյ ո՞ւր եք գնում:
Հե՜յ, ո ՞ ւր եք գնում:

3. Օ ինչպե՞ս մինչև հիմա գլխի չէի ընկել:
Օ՜, ինչպե՞ս մինչև հիմա գլխի չէի ընկել:

Ուղղանկյունանիստ

6. Ուղղանկյունանիստի մակերևույթը և նրա մակերեսը

Տեսական նյութ

Ձեզ արդեն ծանոթ է այնպիսի երկրաչափական պատկեր, ինչպիսին է

ուղղանկյունանիստը

Ուղղանկյունանիստի մակերևույթը կազմում են վեց ուղղանկյունաձև նիստերը։ Հանդիպակաց նիստերն իրար հավասար են, հետևաբար հավասար են նրանց մակերեսները։ Ուղղանկյունանիստի մակերևույթի

մակերեսը հավասար է նիստերի մակերեսների գումարին, ուստի և հաշվվում է հետևյալ բանաձևով.

                     S = 2ab + 2ac + 2bc, S = 2 ⋅ (ab + ac + bc):

որտեղ a-ն, b-ն, c-ն ուղղանկյունանիստի չափումներն են։

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Ուղղանկյունանիստի չափումներն են՝ 5 սմ, 6 սմ, 4 սմ։ Գտե՛ք նրա մակերույթի մակերեսը։

S=5*6*2+4*6*2+5*4*2=148 սմ (Ք)

2) Գրե՛ք խորանարդի մակերևույթի մակերեսի բանաձևը։

S=6*X*X

3) Կարո՞ղ են արդյոք ուղղանկյունանիստի նիստերի մակերեսների արժեքները լինել այսպիսին. 3 սմ², 4 սմ², 5 սմ², 6 սմ², 3 սմ², 2 սմ²:

ոչ

4) Ունենք 2 սմ կող ունեցող մի խորանարդ։ Քանի՞ քառակուսի սանտիմետրով կավելանա նրա մակերևույթի մակերեսը, եթե նրա կողը մեծացնենք 1 սմ-ով։
S=6*2*2=24
S=6*3*3=54

Լրացուցիչ(տանը)

5) Ուղղանկյունանիստի լայնությունը 2 սմ է, երկարությունը՝ 2 սմ-ով ավելի, իսկ բարձրությունը՝ երկարությունից 1 սմ-ով պակաս։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսը։

S=2*(2*4+2*3+4*3)=52 սմ ²

6) Սենյակի պատերը և առաստաղը ներկելու համար անհրաժեշտ ներկի քանակությունը հաշվելու համար սենյակը պատկերացնում են որպես ուղղանկյունանիստ: Հաշվե՛ք, թե ինչքան ներկ կպահանջվի սենյակը վերանորոգելու համար, եթե նրա լայնությունը 4 մ է, երկարությունը` 6 մ, բարձրությունը` 3 մ, իսկ ամեն 1 մ²-ն ներկելու համար պահանջվում է 110կգ ներկ:

S=2*(4*6+4*3+6*3)=108 մ²
108*110=11880կգ ներկ

7) Ունենք երկու ուղղանկյունանիստ, որոնցից մեկի չափումներն են՝ 3 սմ, 1 սմ, 6 սմ, մյուսինը՝ 2 սմ, 5 սմ, 4 սմ։ Ո՞ր ուղղանկյունանիստի մակերևույթի մակերեսն է ավելի մեծ։
Պատ․՝ Երկրորդը

8) Խորանարդիկի կողի երկարությունը հավասար է 1 սմ-ի։ Գտե՛ք պատկերի մակերևույթի մակերեսը

9) Երկրաչափական պատկերները կազմված են 2 սմ, 3 սմ, 6 սմ չափումներ ունեցող ուղղանկյունանիստներից։ Գտե՛ք  այդ պատկերների մակերևույթների մակերեսները։

2*(2*2*3+2*2*6+3*6+1*6)+2*2*3+2*3*6=120+48=168 սմ²

2*(2*2*3+2*6+6*3+3*2)+2*(2*3*6+6*2+2*3*2)=216 սմ²

Դաս 8

Կրկնենք անցածը

1) Ռացիոնալ թվերը ներկայացնելով ամբողջ թվերի հարաբերության

տեսքով՝ կատարե՛ք գումարում.

2) Եթե տրված դրական թվից հանվում է նրա հակադիր թիվը, ապա

պատասխանը քանի՞ անգամ մեծ կլինի տրված թվից։

Պատասխանը 0 կլինի

3) Երեք օրում խանութում վաճառվել է թենիսի 45 գնդակ։ Առանձին

օրերին վաճառված գնդակների քանակները հարաբերում են իրար այնպես, ինչպես 3 ։ 2 ։ 4, այսինքն՝ առաջին օրը վաճառել են բոլոր գնդակների երեք մասը, երկրորդ օրը՝ երկու մասը, իսկ երրորդ օրը՝ չորս մասը։ Քանի՞ գնդակ է վաճառվել խանութում ամեն մի օրը։
45:9=5
3*5=15
2*5=10
4*5=20

Լրացուցիչ(տանը)

4) Ռացիոնալ թվերը ներկայացնելով ամբողջ թվերի հարաբերության

տեսքով՝ կատարե՛ք բազմապատկում.

5) Ամենափոքր երկնիշ ամբողջ թվից հանե՛ք ամենամեծ եռանիշ

ամբողջ թիվը։
10-999=-989

6) Ծերունուն հարցրին. «Ո՞ւմ դիմանկարն է փակցված պատին»։

Նա ասաց. «Դիմանկարում պատկերվածի հայրը այն մարդու

որդին է, որը Ձեզ պատասխանում է»։ Ո՞վ է պատկերված նկարում։
Դիմանկարում պատկերված է պատասխանողի թոռնիկը։