Տվյալներ Միացյալ Նահանգների հայտնագործման մասին

Ամերիկայի հայտնագործում, իրադարձություն, որի արդյունքում «Հին աշխարհի» բնակիչներին ծանոթ է դառնում Երկիր մոլորակի արևմտյան կիսագունդը՝ Ամերիկա աշխարհամասը։ Այն բաղկացած է երկու մայրցամաքից՝ Հյուսիսային Ամերիկա և Հարավային Ամերիկա 1492 թվականին իտալացի ծովագնաց Քրիստափոր Կոլումբոսը (1451-1506) առաջին անգամ արշավել էր արևմուտք՝ հայտնաբերելու Եվրոպան Հնդկաստանին միացնող ամենակարճ ծովային ճանապարհը, քանի որ նախկին՝ ցամաքային ուղին, որով անցնում էր Մետաքսի ճանապարհը, ամբողջությամբ նվաճվել էր Օսմանյան կայսրության կողմից։ Կոլումբոսը Իսպանական թագավորության նավատորմով կատարել է նման 4 արշավանք։

Նոր աշխարհի՝ «Ամերիկա» անվանումը, սակայն, բաժին հասավ մեկ այլ իտալացի ծովագնացի՝ Ամերիգո Վեսպուչիին (1454-1512)։ Նա Ամերիկայում առաջին անգամ հայտնվել էր 1499 թվականի մայիսին՝ Կոլումբոսի քարտեզների շնորհիվ։ Այստեղ նա հիմնադրում է նոր բնակավայր՝ Վենեսուելան ։ 1500 թվականին նա վերադառնում է Պորտուգալիա։

Կան եզրակացություններ ու փաստեր, որ մինչ այդ Ամերիկայում ոտք էին դրել փյունիկեցիները (մ.թ.ա. 371), չինացիները, վիկինգները, ճապոնացիները և այլն։ Ամերիկայի հայտնագործման պաշտոնական օրը համարվում է 1492 թվականի հոկտեմբերի 12-ը, երբ Քրիստափոր Կոլումբոսը ափ է իջնում Սան Սալվադոր կղզում։

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, հաճախ անվանվում է Միացյալ Նահանգներ, կամ պարզապես Ամերիկա :Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներն աշխարհի տնտեսապես ամենահզոր, տարածքի մեծությամբ՝ չորրորդ, բնակչությամբ՝ երրորդ պետությունն է: ԱՄՆ-ը զբոսաշրջության երկիր է:ԱՄՆ-ը մասնակցել է ինչպես Առաջին, այնպես և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմներին և մեծապես նպաստել դաշնակիցների՝ Գերմանիայի դեմ մղած պայքարին:

14․03․2021-19․03․2021 թթ․ Պատերազմի փուլեր

Հարյուրամյա պատերազմը տեղի է ունեցել ֆրանսիական հողի վրա: Հաշվի առնելով հակամարտության երկարատև ժամանակը, այն կարելի է բաժանել տարբեր փուլերի, որոնք բնութագրվում են ավելի շատ անգլիական, քան ֆրանսիական հաղթանակներով:

Պատերազմի վերջին փուլը, հաշվի առնելով 1420-ից սկսած ժամանակահատվածը, համապատասխանում է գյուղացու դերին Joոանա Դ’արկ հյուսիսում բրիտանական գործողություններից Վալուազների ընտանիքը պաշտպանող զորքերի գլխավորությամբ: Joոան Արքի հաջողությունները խրախուսեցին ֆրանսիացիներին, ուժեղ միաբանության զգացում առաջացրին ուժեղ կրոնական շերտերով և հաստատեցին Վալուաս ընտանիքի հզորությունը: Joոան Արկից ասաց, որ ձայներ է լսում Սան Միգելից, Սանտա Կատարինայից և Սանտա Մարգարիդայից, որպեսզի նա կարողանա հանդես գալ քարոզարշավներում ՝ առաջնորդելով տղամարդկանց Ֆրանսիայի բարօրության համար:

Նրան ձերբակալեցին Անգլիայի հետ տնտեսապես կապված բուրգունդցիները, ովքեր նրան հանձնեցին անգլիացիների կողմից վերահսկվող Սուրբ ինկվիզիցիային: Նա սպանվեց ցցի վրա 1431 թվականի մայիսի 30-ին, 19 տարեկան:

Եզրակացություն

Տարբեր ռազմական արշավներից զերծ պահելու հիմնարար բանը ոչ թե Joոան Արկի ազատազրկումն է և մահապատժի ենթարկվելը բրիտանացիների կողմից հերետիկոս համարվելու համար, այլ ազգային բանակներ երկու կողմերից էլ (ֆրանսերեն և անգլերեն) ՝ արքայական արքունիքներին տրվող ավելի մեծ ուժ և տնտեսությանը խթանող միջոց ՝ արքայական իշխանության կողմից առևտրի և արդյունաբերության աջակցությամբ։

Քրիստոնեության ընդունում

Առաջին քրիստոնյա

Հայաստանն աշխարհում առաջին երկիրն է, որը 301 թվականին քրիստոնեությունն ընդունել է որպես պետական կրոն: Ավելի քան 1700 տարի քրիստոնեությունը չափազանց կարևոր դեր է խաղացել հայ ժողովրդի ձևավորման մեջ: Կրոնը եղել է հայ ժողովրդի նույնականացման անբաժանելի մասը և փոխել է պատմության ընթացքը:

Իրականում քրիստոնեկան համայնքներ Հայաստանում ստեղծվել են մինչև քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ճանաչելը: Մ.թ. 40 թվականից սկսած 12 առաքյալներից երկուսի՝ Թադեոսի և Բարդուղեմեոսի քարոզներն իրենց հետքն են թողել Հայաստանի պատմության մեջ:

Հայաստանում քրիստոնեության հակիրճ պատմությունը

Քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ճանաչելու պատմությունը ծավալվում է երկու կարևոր կերպարների շուրջը՝ Տրդատ III թագավորի և Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի: Տրդատ III թագավորը (Տրդատ, հայ) գահ է բարձրացել այն բանից հետո, երբ նրա հայրը՝ Խոսրով II-ը, և մայրը սպանվել են Անակ Պարթևի կողմից: Այդ նույն Անակը Գրիգորի հայրն էր, որն ընտանիքից միակ ողջ մնացածն էր, քանի որ բոլորը սրատվել էին թագավորի սպանության համար:

Տրդատը լավ էր կառավարում երկիրը՝ ետ մղելով թշնամիներին և խաղաղություն ապահովելով թագավորության ներսում: Կնքվել էր հռոմեական դաշինք, պարսիկները վտարվել էին Հայաստանից: Ամեն ինչ հրաշալի էր, երբ նա վերջնականապես հաստատվեց Վաղարշապատ քաղաքում: Այդ ժամանակ Գրիգորը մեծանում էր Կապադովկիայում՝ քրիստոնյաների շրջապատում, ով հետո ամուսնացավ Մարիամ անունով բարեպաշտ քրիստոնյա կնոջ հետ և երկու որդի ունեցավ: Այնուհետև սկսեց վանականի կյանք վարել ՝ հուսալով այցելել Հայաստան և քավել հոր մեղքերը:

Սուրբ Գրիգորի և Խոր Վիրապի պատմությունը

Ժամանելով Հայաստան՝ Գրիգորը փորձում է օգնել նոր թագավորին և սկսում է աշխատել բանակում որպես քարտուղար: Այդ ժամանակ բազմաաստվածությունը նախկինի պես ուներ ժողովրդի հոգևոր իշխանությունը, և հեթանոսական փառատոնին թագավորը Գրիգորին հրամայում է զոհաբերություն մատուցել Անահիտ աստվածուհուն: Երբ նա հրաժարվում է իր մասնակցությունից՝ փառաբանելով քրիստոնեությունը, նրան վտարում են տարեկիցները, ովքեր թագավորին պատմում են Անակի հետ Գրիգորի կապի մասին: Զայրացած Տրդատը նրան ենթարկում է փորձությունների և նետում ստորգետնյա փոսի մեջ: Այն վայրում, որտեղ Գրիգորը կրում էր իր պատիժը այժմ Խոր Վիրապ վանքն է՝ Արարատ լեռան ստորոտին:

Սպասվում էր, որ Գրիգորը դանդաղ կմեռնի քաղցից, սակայն նա ապրում է քրիստոնյա այրու տեսիլքների շնորհիվ: Փոսում 13 տարի բանտարկության ընթացքում կինն ամեն օր նրան կերակրում է թարմ թխված հացով: Այրին տարօրինակ երազ էր տեսնում՝ փոսի մեջ թարմ թխված հաց գցելու հրահանգներով:

Քրիստոնեության ընդունումը որպես պետական կրոն

Այդ ընթացքում Տրդատը ամբողջ երկրում հալածում էր քրիստոնյաներին, ինչն էլ, ի վերջո, նրան բերում է խելահեղության: Մի անգամ արքայի քույրը երազ է տեսնում, որտեղ հրեշտակը նրան հայտնում է, որ միայն Գրիգորը կարող է բուժել թագավորին: Սակայն դրա փոխարեն Տրդատը պարտավոր է ընդունել Քրիստոսի հավատը: Այսպիսով, երկարատև բանտարկությունից հետո Գրիգորը դուրս է բերվում փոսից, որպեսզի բուժի թագավորի խելահեղությունը:

Գրիգորի աղոթքների շնորհիվ արքան ապաքինվում է: Այդ պահից սկսած նա օգնում է սրբին տարածել քրիստոնեությունը, և մ.թ. 301 թվականին քրիստոնեությունը Հայաստանում ընդունվում է որպես պետական կրոն:

Նապոլեոն Բոնապարտ // Օլիվեր Կրոմվել

Նապոլեոն Բոնապարտ

Նապոլեոն Բոնապարտը պատմության մեջ ուրույն տեղ է գրավել՝ իր անունով կնքելով մի ողջ դարաշրջան: Նապոլեոն Բոնապարտը ծնվել է 1769թ. օգոստոսի 15-ին կորսիկացի ազնվական փաստաբանի ընտանիքում: 1784թ. ավարտել է Բրիենի ռազմական դպրոցը, 1784–1785թթ. սովորել է Փարիզի ռազմական դպրոցում:

Ծառայությունն սկսել է 1785թ. Վալանսում: Ռազմական բացառիկ ընդունակությունների շնորհիվ 8 տարում դարձել է գեներալ: Աչքի է ընկել Ֆրանսիական Մեծ հեղափոխության ժամանակ: 1793թ. խռովարար միապետականների տևականորեն պաշարած Տուլոնն ազատագրվել է նրա մշակած պլանով, որի համար 24-ամյա կապիտանն ստացել է բրիգադի գեներալի կոչում:

1802թ. Նապոլեոնը նշանակվել է կոնսուլ, իսկ 1804թ. թագադրվել կայսր՝ Նապոլեոն I անունով: Նապոլեոն I-ն ուժեղացրել է իր անձնական իշխանությունը, զուգահեռաբար բարեփոխումներ արել: 1800թ. հիմնադրել է Ֆրանսիական բանկն ու ստեղծել դրամական նոր միավոր՝ ֆրանկը, ընդունել օրենսգրքեր (կոդեքսներ):

Նապոլեոն I-ը միմյանց հետևից պարտության է մատնել եվրոպական երկրների ռազմաքաղաքական դաշինքներին: Նապոլեոնի նվաճումների շնորհիվ Ֆրանսիայի տիրապետության տակ են անցել Կենտրոնական և Արևմտյան Եվրոպայի շատ պետություններ: Նապոլեոնի կայսրության կործանումն սկսվել է 1812թ. Ռուսաստանի հետ պատերազմում:

1814թ. նա աքսորվել է Էլբա կղզի, սակայն 1815թ. նորից զբաղեցրել է ֆրանսիական գահը: Վաթերլոոյի պարտությունից հետո (1815թ.-ի հունիսի 22-ին) Նապոլեոն I-ը վերջնականապես գահընկեց է արվել և աքսորվել Ատլանտյան օվկիանոսի Սբ. Հեղինե կղզի (որպես անգլիացիների գերի), որտեղ և 1821թ.-ի մայիսի 5-ին վախճանվել է: 1840թ. նրա աճյունը տեղափոխվել է Փարիզ և ամփոփվել Հաշմանդամների տանը:

Օլիվեր Կրոմվել

Օլիվեր Կրոմվել առաջնորդ, նշանավոր զորավար և պետական գործիչ։ 1643-1650 թվականներին՝ Անգլիայի խորհրդարանի բանակի գեներալ-լեյտենանտ, 1650-1653 թվականներին՝ լորդ-գեներալ, 1653 – 1658 թվականներին՝ Անգլիայի, Շոտլանդիայի և Իռլանդիայի լորդ-պրոտեկտոր։ Օլի­վե­ր Կրոմվելը մե­ծա­ցել է պու­րի­տա­նա­կան (կրո­նա­կան ուղ­ղու­թյուն Անգ­լի­ա­յում) ըն­տա­նի­քում։ Հոր մա­հից հե­տո մեկ­նել է Լոն­դոն՝ իրա­վունք ու­սում­նա­սի­րե­լու։ Քա­ղա­քա­կան գոր­ծու­նե­ու­թյունն սկսել է 1628 թվականից, երբ ա­ռա­ջին ան­գամ ընտր­վել է Հա­մայնք­նե­րի պա­լա­տի պատ­գա­մա­վոր։ 1640 թվականից ընդ­դի­մու­թյան գոր­ծիչ­նե­րից էր։

Հարյուրամյա պատերազմ

Հարյուրամյա պատերազմ

1337 — 1453 թվականներին Ֆրանսիայի և Անգլիայի միջև մրցակցությունը ՝ վիճարկելով ֆրանսիական գահի դինաստիկ իրավահաջորդությունը և բրդյա գործվածքների խոշոր արտադրող Ֆլանդրիայի շրջանը, առաջացրեց Հարյուրամյա պատերազմ.

Երկարատևությունը մաշեցրեց ֆեոդալներին՝ աղքատացնելով նրանց, և իրենց անձնական բանակի սպասարկումից ազատվելու համար նրանք սկսեցին հանձնել թագավորի հրամանատարությանը: Աստիճանաբար թագավորը զորացավ և սկսեց տնտեսականորեն աջակցվել բուրժուական կապիտալի կողմից, որը շահագրգռված էր տապալել ֆեոդալներին և նրանց անթիվ հարկերը:

Հարյուրամյա պատերազմի պատճառները

14-րդ դարի սկզբին Ֆրանսիան և Անգլիան ներքին խնդիրներ էին ունենում թագավորական իշխանության կենտրոնացման և նվաճումների կամ տարածքների պահպանման հետ կապված ՝ ազնվականության (տոհմերի) կամ բուրժուազիայի շահերը մասամբ բավարարելու համար ( առևտուր) Ավելին, ֆրանսիական և անգլիական ազնվականության ազգակցական կապերը շատ ամուր էին:

Որոշ անգլիական գերիշխաններ և լորդեր ֆեոդներ ունեին Հյուսիսային Ֆրանսիայում, որոնք այդ ժամանակ փորձում էին միավորել իրենց տարածքը և սահմանել իրենց սահմանները, բացի այդ վերահսկում էին Ֆլանդրիայի շրջանի մի մասը, որը բրդյա գործվածքների կարևոր արտադրական կենտրոն էր, որի հումքը նյութը գնվել է Անգլիայից: Այս առումով կար նաև տնտեսական վեճ ֆրանսիացիների և բրիտանացիների միջև:

Հակամարտության սկզբի պատրվակը նույնիսկ Կապետինյան տոհմի վերջին թագավորի ՝ Կառլ IV- ի իրավահաջորդությունն էր 1328 թվականին: Ֆրանսիացի Ֆիլիպ Վալուասի և Էդվարդ III- ի, Անգլիայի գահի վեճն ավարտվեց առաջինի հաղթանակը, որին աջակցում էր ֆրանսիական ազնվականությունը:

Ֆիլիպի միացումը սկիզբ դրեց Վալուազների տոհմին, բայց առաջացրեց Անգլիայի թագավոր Էդվարդ III- ի արձագանքը, որը պատերազմ հայտարարեց Ֆրանսիային 1337 թվականին:

Վերածննդի դարաշրջան

Թվարկել Վերածննդի դարաշրջանի հայտնի մշակությաին գործիչներին։

Գրողներն ու բանաստեղծները:

• Ֆրանչեսկո Պետրարկա
• Դանտեն
• Ջովանի Բոկաչչո
• Ֆրանսուա Ռաբլե
• Միգել դե Սերվանտես
• Շեքսպիրը:

Ճարտարապետներ, նկարիչներ եւ քանդակագործներ:

• Լեոնարդո դա Վինչին
• Ռաֆայել
• Միքելանջելո
• Տիցիան Վեչելլիո
• Ալբրեխտ Դյուրեր
• Դոնատելլո
• Նիկոլո Պիզանո
• Սանդրո Բոտիչելլի
  
  Գրել Վերածննդի դարաշրջանի հայտնի մշակությաին գործիչներից ինչ-որ մեկի մասին։
  
  Միքելանջելոն ծնվել է տոսկանական Կապրեզե քաղաքում, Արեցոյի մոտ, ֆլորենցիացի սնանկացած ազնվական Լոդովիկո Բուոնարոտիի ընտանիքում։ Դեռ վեց տարեկան հասակում զրկվել է մորից։ Մոտ 1485-1498 թվականներին Միքելանջելոն հաճախել է Ֆրանչեսկո դա Ուրբինոյի գիմնազիան։ Մանուկ հասակում ապրել ու դաստիարակվել է Ֆլորենցիայում, այնուհետև որոշ ժամանակ ապրել է Սետտինյանո քաղաքում։
  Միքելանջելոն 17 տարեկանում մարմարից կերտել է «Կենտավրոսների կռիվը» քանդակը, որտեղ արտացոլված են մարտնչող ֆիգուրների դրամատիզմը, մարդկային ուժն ու գեղեցկությունը: 

Ի՞նչ նորություններ բերեցին այդ գործիչները մշակութային կյանք։

Մարդը Վերածննդի դարաշրջանում կրկին դառնում է արվեստի գլխավոր թեման, իսկ մարդու մարմինը համարվում է բնության ամենակատարյալ ձևը։

  

Նշել մինչ Վերածնունդ և Վերածննդի դարաշրջանի մշակությաին տարբերությունները։

Վերածննդի դարաշրջանի մարդն ամեն կերպ փորձում էր զարգանալ և բարելավել իր մշակութային և գիտական գործունեությունը:  

Վերածննդին բնորոշ է գեղեցկության պաշտամունքը, հատկապես՝ մարդու գեղեցկությունը։ Իտալական նկարչությունը պատկերում է գեղեցիկ, կատարյալ մարդկանց։

Նկարիչներն ու քանդակագործներն իրենց աշխատանքում ձգտում էին բնականության, աշխարհի և մարդու իրատեսական վերստեղծման: Հարթ պատկերն այլևս չօգտագործվեց, նկարչությունը հարստացավ գծային և օդային հեռանկարով, լուծվեցին մարդու մարմնի անատոմիայի և համամասնությունների իմացությունը, ճշգրիտ գծագրության, բնական շարժման խնդիրները։

Արվեստի առարկաները մարդու մարմինն են, ժամանակակից և կրոնական առարկաները։ Ուշադրություն, արվեստագետների հետաքրքրությունը ավելի ու ավելի է կենտրոնանում մարդու և այն ամենի վրա, ինչ նրան շրջապատում է։ Այնուամենայնիվ, վաղ Վերածննդի արվեստը բարդ էր, հակասական, և այս հակասությունը նրան առաջ մղեց: Վաղ վերածննդի արվեստում մանր դետալների հետ մեկտեղ առկա է կատարյալ մարդու ընդհանրացված, մոնումենտալ ու հերոսական կերպարի գիտակցությունը։

18․04․2022-23․04․2022 Վերածննդի ժամանակաշրջան

Վերածնունդ կամ Ռենեսանս , Արևմտյան և Կենտրոնական Եվրոպայի երկրների մշակութային և գաղափարական զարգացման մի դարաշրջան, երբ միջնադարյան մշակույթից անցում է կատարվել նոր ժամանակի մշակույթին, (Իտալիայում՝ 14-16-րդ դարերում, մյուս երկրներում ՝ 15-16-րդ դարերում)։ Ավանդական ժամանակագրությանը հավելյալ, երկարատև Վերածննդի կողմնակիցներն ենթադրում են Վերածննդի սկիզբը 14-րդ դարում է, իսկ ավարտը ՝ 17-րդ դարում։ Ավանդական տեսակետն ավելի շատ շեշտը դնում է Վերածննդի վաղ շրջանի տեսակետների վրա և պնդում, որ դա անջատում էր անցյալից, բայց պատմաբաններից շատերն այսօր ավելի շատ կենտրոնանում են նրա միջնադարյան դրսևորումներին և պնդում, որ դա միջնադարի շարունակությունն էր:

Վերածննդի դարաշրջանը կարելի է բաժանել 4 ժամանակաշրջանի՝

1. Պրոտոռենեսանս (XIII դ. 2-րդ կես – XIV դ.)

2. Վաղ վերածնունդ (XV դ. Սկիզբ – XV դ. վերջ)

3. Բարձր վերածնունդ (XV վերջ – XVI դ. առաջին 20-ամյակ)

4. Ուշ վերածնունդ (XVI դ. – 1590-ականներ)

Վստահությամբ կարելի է ասել, որ Եվրոպայի բոլոր երկրներում Վերածնունդն ունեցել է հսկայական ազդեցություն:

Խաչակրաց արշավանքներ

Խաչակրաց արշավանքները արևմտաեվրոպական պետությունների և կաթոլիկ եկեղեցու` 1096–1270 թթ-ին դեպի Արևելք «Քրիստոնեական  սրբավայրերը մահմեդականներից ազատագրելու» նշանաբանով կազմակերպած արշավանքներն են: 

Մասնակիցներն իրենց թիկնոցներին կրել են խաչի նշանը 

(այստեղից՝ նրանց «խաչակիր» անվանումը):

Կոստանդնուպոլսի պատմությունը

Կոստանդնուպոլիսը հիմնադրվել է 324 թվականին Բյուզանդիայի տեղում: 330 թվականի մայիսի 11-ին տեղի է ունեցել նոր մայրաքաղաքի պաշտոնական օծման արարողությունը քրիստոնյա եպիսկոպոսների կողմից:

Կոնստանտին Մեծը հրաման է ստորագրել, և քաղաքը վերանվանվել է Նոր Հռոմ: 1453 թվականին երկար և դաժան կռիվներից հետո գրավվել է սելջուկ թուրքերի կողմից:

Կռիվներից հետո քաղաքը մեծ մասամբ ավերվել է: Այն պաշտոնապես վերանվանվել է Ստամբուլ 1930 թվականին:

10 իմաստուն մտքեր Կոնֆուցիոսից

1. Կարևոր չէ` որքան դանդաղ եք դուք ընթանում, շարունակեք այնքան ժամանակ, մինչև կանգ կառնեք:
2. Երբեք մի ընկերացեք մեկի հետ, ով ձեզանից ավելի լավը չէ։
3. Երբ դու բարկացած ես, մտածիր հետևանքների մասին:
4. Եթե ակնհայտ է, որ նպատակները հնարավոր չէ իրականացնել, ոչ թե նպատակները ճշտեք, այլ գործողությունները:
5. Եթե դու ատում ես, նշանակում է քեզ հաղթել են:
6. Ազնվազարմ մարդն ինքն իրենից է պահանջում, ցածրամիտը՝ ուրիշներից:
7. Ինչով որ կզբաղվեք կյանքում, արեք դա ի սրտե:
8. Խորհուրդներ տուր միայն նրան, ով ունի դրա կարիքը՝ խոստովանելով իր անգիտությունը:
9. Անհամբերությունը մանրուքներում կխաթարի մեծ գործերը:

10. Եթե թքում են ձեր թիկունքին, նշանակում է դուք առջևում եք