Posted in Հայոց լեզու 7

Գործնական աշխատանք

84.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 պարզ ածական.
ա. կլոր, ալեկոծ, կույր, աղվես, աներ, մերկ, անգործ, կարճլիկ, կաղտկլոր
բ. համերաշխ, բոբիկ, քաջ, անայլkայլ, անուրջ, հզորերկարկարճ, անարգ, անվախ
գ. սև, գաթա, խրոխտ, բոլոր, նեղհաստ, դաշտ, նոսր, կորովի, ճահճապատ
դ. զվարթ, գավաթ, գմբեթ, արագ, դրոշ, մեղմլուրջծանր, ուժեղ, դիտմամբ

85.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 բարդ ածական.
ա. քարաշեն, սկզբնապես, լիտրանոց, բրոնզաձույլձյունաթույր, հանդարտ, մեծամեծ, թափուր, քաջարի, ճերմակ
բ. խուճուճ, ալեզարդհեռաձիգ, հավասար, կապտականաչձվաձևկիսախուփ, դժբախտ, երիտասարդական
գ. սրճագույն, շեղակի, դանդաղաշարժերկթերթ, առհավետ, սրաքիթ, համընթաց, ստահակ, հավերժ, պատրաստ:

86 Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 ածանցավոր ածական.
ա. թավշյա, քնքուշ, աշակերտական, դժվար, տգեղ, ողորկ, դիպուկ, շքեղ, քաղցր, օտար
բ. ահագին, նիհար, ամենամեծ, վստահ, դժգոհ, հարմար, հարադիր, բարի, գեղեցիկ, լիուլի
գ. դեղին, մթին, պակաս, լավագույնդժբախտ, կապույտ, անվախ, կոպիտ, դարավոր, վարար
դ. ամենախիզախվարարուն, ուրախ, նազելի, ծարավ, հզորագույն, պղտոր, վճիտ, գունատ, գիտակից

87.Կապակցության իմաստն արտահայտիր ածականով.
ճահիճներով պատված-ճահճապատ
մանրէներ ծնող-մանրեածին
միայնակ ապրող-մենակյաց
մեգով պատված-միգապատ
անուշ բուրող-անուշաբույր
թախծոտ դեմքով-թախծադեմք
միրգ տվող-մրքատու
նոր տնկած-նորտնկի
շահույթ բերող-շահույթաբեր
շեկ մազերով- շիկահեղ
շատ շնորհներ ունեցող-
ոսկուց ձուլված-ոսկեձուլ

88. Առանձնացրու անձնանիշ և իրանիշ  գոյականները:
Գունդ, գնդապետ, գնդացիր, Եգիպտոս, եգիպտացի, եգիպտացորեն, թիզ, թզուկ, ձիակառք, կառապան, վաճառատուն, վաճառական, ուղեվարձ, ուղևոր, վերելք, վիրաբույժ, հնդկացի, հնդկացորեն, հայ, Հայաստան, դերբայ, դերասան, հացաբույս, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լրագիր, լրտես, հետախույզ, հետևանք:

իրանիշ

անձնանիշ

89. Առանձնացրու թանձրացական և վերացական գոյականները:
Երամ, հույս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, կարոտ, ծխախոտ, գութ, նախանձ, երաժիշտ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, հուշարձան, վախ, նկար, բողոք, դասագիրք:

թանձրացական Երամ, հույս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, կարոտ, ծխախոտ, գութ, նախանձ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, հուշարձան, վախ, նկար, բողոք, դասագիրք:

վերացական երաժիշտ

90.Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

Անդրկովկաս, Ուկրաինայի Հանրապետություն, Վանա լիճ, Գերմանիայի Դաշնություն, Խաղաղ օվկիանոս, Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռնաշղթա, Ատլանտյան օվկիանոս, Բալթիկ ծով, Գեղամա լեռներ, մայրաքաղաք Երևան, Առյուծ Մհեր, Սասունցի Դավիթ, Անբան Հուռի, Պարզ լիճ, Կոտայքի մարզ, Արփա գետ, Պարույր Սևակ:

91.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրու անձնանուններ:

Լույս — Լուսիկ, Լուսինե

լեռ — Լեռնիկ, Լեռնուհի

գառ — Գառնիկ

թագ — Թագուհի

նազ — Նազենի, Նազիկ

վարս — Վարսիկ, Վարսենի

վարդ — Վարդուհի, Վարդիկ

ցող — Ցողիկ

արծիվ — Արծվիկ

Posted in Հայոց լեզու 7

Առաջադրանքներ 193-199-րդ

193.Ընդգծված դերանունները դարձրո՛ւ բայեր:

Օրինակ՝


Քայլող աղջիկ- աղջիկ, որը քայլում է:
Հեռացած ձմեռ-ձմեռը, որ հեռացել է:

Ա. Սլացող մեքենա-Մեքենա, որը սլացավ
,արևի շուրջը պտտվող մեքենա-Մեքենա, որը պտտվում է արևի շուրջ
թունելից դուրս եկող գնացք-գնացք որը թունելից դուրս եկավ
պատրաստակամորեն հորը մտնող երեխա-Երեխա որը պատրաստակամորեն հորը մտավ։
փոշու ու մրի մեջ աշխատող մարդիկ-Մարդիկ, որոնք աշխատում փոշու ու մրի մեջ

Բ.Ընկած գրիչ-գրիչ որը ընկել է։
 մոռացված երգ-երգ որը մոռացել են։
թիթեռի հետևից ընկած երեխա-երեխա որը ընկած է թիթեռի հետևից 
արձակված ու կախված վարագույր-Վարագույր որը արձակված և կախված է
լուծված խնդիր-խնդիր որը լուծված է
գիշերվա անձրևից խոնացացած օդ-օդ որը գիշերվա անձրևից խոնավացված է։

194.Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայից կազմված դերբայներով (ապրելիս, ապրող, ապրած, ապրել):

Նրա ապրած երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասութ յան կարելի է պատմել:

Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում ապրելիս հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:

Կարտոֆիլի արտում ապրող բզեզն արագ բազմանում ու շարժվում առաջ՝ նոր տարածությունները գրավելու:

Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝ ապրել հեռու մի դաշտում:

  1. Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայի դիմավոր ձևերով:

Քանի՛ տարի ապրել ես մեր երկրում ու չգիտե՞ս մեր օրենքները:
Եթե մի երկու ամիս էլ ապրեք այս  խոնավ ու անարև երկրում, բոլորովին կմորանա՞ք մեր գյուղը:
Մի քանի օր այստեղ ապրի ու կտեսնի, թե ի՞նչ դժվար է օրվա հոգսը հոգալը:

Այստեղ ապրելիս ուրիշ ելք չունեմ:
Դու երկար ապրում ես այս աշխարհում ու շատ բան ես տեսել, ինձ մի խորհուրդ տո՛ւր:

196.Տրված բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝դիմավոր բայերի և դերբայների:

Փակել է, մտար,փակում եմ,մտնում
է,փակեցիր,փակելիս,մտնելիս,կփակենք,մտի՛ր, պիտի փակեք,մտել էինք,փակել էիր,պիտի մտնի, փակի՛ր:

մտնել, փակած, մտած, մտնեիր,

197.Տրված նախադասություններն այնպես փոխի՛ր ժ,որ դիմավոր բայը դառնա համակատար դերբայ(իս վրջավորությամբ:)

Օրինա

Երբ կենդանիների պահպանության խնդիրն էին լուծում, բազում դժվարությունների հանդիպեցին:-Կենդանիների պահպանության խնդիրը լուծելիս բազում դժվարությունների հանդիպեցին:

Երբ գետափին զբոսնում էր, հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ:
Երբ երկրորդ խողովակաշարն էին կառուցում, պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի լինելու:

Երբ գետակն անցնում էր, որս անող մի գայլաձուկ տեսավ:

Երբ լսում էր ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներայդ պայմաններում:
Երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատում ես, կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ լինիր:
Երբ փորձում էր ըմդամենը մի փոքր սխալ էր արել.ու ոչինչ չէր ստացվել:


198.Տրված բայերից համակատար դերբայներ ստացի՛ր և դրանցով նախադասություններ կազմի՛ր:

Չափել-Չափ
Ես քո չափերը վերցրել եմ երկու օրից կգաս քո նոր շորը վերցնես
շարժվել-Շարժող

կապել-Կապող
Նա այնպես թելը կապեց որ կարծես կապող էր։
մտնել-մտնող
Մտնող դասատուն հիվանդ էր։
տեսնել-տեսած
Մենք կյանք տեսած մարդիկ ենք

199.Տրված անորոշ դերբայների բացառական և գործիական հոլովներով(ուց, ով վերջավորությամբ ձևերով) նախադասություններ կազմի՛ր:

Լսե-լսելով
Մենք այդ երգը լսելով փող աշխատեցինք
բարձրանալ-բարձրանալով
Մենք բարձրունքը բարձրանալով հաղթահարեցինք մեր բարձրությունից ֆոբիան
հեռանալ-հեռանալուց
Ես հեռանալուց արտասվեցի։

Posted in Հայոց լեզու 7

Ժամանակաձեւեր

1. Ընդգծե՛ք սահմանական եղանակի 5 բայաձև.
ա. այրում եմ, գրեմ, հրում ենք, կմարեմ, չեմ հարելու,
պիտի բերեմ, շարել եմ, թռի՛ր, ջրեցի, չեմ ցրի
բ. աղացող, խաղացել եմ, կսղղամ, չհավատաս, չեմ խաղում,
դողալու, կմկմալու եմ, խղճացի, սողաց, շողա՛
գ. մտնելիս, ընկել եմ, թողնող, թռի՛ր, դնում եմ, չեմ գնելու,
սառչեմ, կտանեմ, անում էի, հագա

2. Ընդգծե՛ք ըղձական եղանակի 5 բայաձև.
ա. երազում եմ, երգեմ, չեմ գրի, չեփեմ, արձակի՛ր,
ազատենք, սիրեի, պիտի ուտեմ, խմեին, մարած
բ. մտա, չեմ ընկնի, թողնեմ, կանեմ, դնես, տանենք, մի՛ անցիր,
հասնելիս, կպչեիր, կորչեր
3. Ընդգծե՛ք անկատար ներկա 2 ժամանակաձև.
ա. բախել եմ, չես բախում, չեն բախի, բախում եք
բ. կաղամ, չի աղացել, չես աղում, կաղում է
4. Ընդգծե՛ք անկատար անցյալ 3 ժամանակաձև.
ա. չթխեիք, թխում էր, կթխեք, չէին թխում, թխում էի, չեմ
թխում, թխել եմ
բ. գնում էի, գնել են, չէիք գնում, կգնան, կգնենք, գնում էր
5. Ընդգծե՛ք վաղակատար ներկա 2 ժամանակաձև.
ա. հարել եմ, չեք հարի, հարում էի, չի հարել
բ. խաղացել եք, չէի խաղա, խաղացել էի, չեն խաղացել
6. Ընդգծե՛ք վաղակատար անցյալ 2 ժամանակաձև.
ա. չես գտնելու, գտել էինք, չէիր գտել, չէի գտնի
բ. ուշացել էիք, ուշացած էինք, չէիր ուշացել, ուշացել եմ
7. Ընդգծե՛ք ապառնի (ապակատար ներկա) 2 ժամանակաձև.
ա. ապշելու եմ, չես ապշի, չեք ապշելու, կապշեք
բ. չենք մնալու, պիտի մնանք, մնալու եք, մնացել ես
8. Ընդգծե՛ք ապակատար անցյալ 3 ժամանակաձև.
ա. կրելու էի, կկրեր, չես կրի, չէի կրելու, կրելու էր, կրում էի
բ. լվալու էի, լվայինք, չէի լվա, լվալու էին, չէի լվալու, չլվար

Posted in Հայոց լեզու 7

Առաջադրանքներ 309, 307, 312, 313, 316, 319

Ընդգծված դերբայական դարձվածքները վերածի՛ր երկրորդական նախադասությունների:
Օրինակ՝
Հոր հեռանալուն պես 
աղջիկը վազեց, պահարանից դեղ հանեցբերեց, քսեց տղայի վերքերին:
Հենց որ հայրը հեռացավ, աղջիկը վազեց, պահարանից դեղ հանեց, բերեց, քսեց տղայի վերքերին:

Շիկացած անապատներում թափառողները վարժվում են տապակած մորեխ ուտելուն:
Վարժվում են տապակած մորեխ ուտելուն շիկացած անապատներում թափառողները: 

Մենք լսել էինք չինացիների՝ ծիծեռնակի բներ ուտելու մասին:
Չինացիների՝ ծիծեռնակի բներ ուտելու մասին մենք լսել էինք: 

Մարդկանց մեջ փնտրում, գտնում էր տարօրինակ սովորույթներ ու ճաշակ ունեցողներին:
Տարօրինակ սովորույթներ ու ճաշակ ունեցողներին մարդկանց մեջ փնտրում, գտնում են: 

Նա սպասում էր հայրենակիցների՝ իրեն դիմավորելուն:
Հայրենակիցների՝ իրեն դիմավորելուն նա սպասում էր: 

Նա վերադարձավ երկար տարիներ ապրած տեղից:
Երկար տարիներ ապրած տեղից նա վերադարձավ: 

Իր հայրենիքի բախտը ոտնակոխ անելու չափ անգութ չէր նա:
Նա այնքան անգութ չէր, որ իր հայրենիքի բախտը ոտնակոխ աներ:
 
Մեկ էլ կանչելու դեպքում պիտի հետևեի նրան:
Պիտի հետևեի նրան, եթե մի անգամ էլ կանչեր: 

309.Ընդգծված դերբայական դարձվածքները նախադասությունների մեջ գործածի՛ր տարբեր դիրքերում ու կետերում:
Օրինակ՝
Քաղաքի հին թաղամասներն ու խուլ փողոցներն ընկած՝ 
վիպագիրն այդ պատմության կորած հերոսներին էր փնտրում:-
1. Վիպագիրն այդ պատմության կորած հերոսներին էր փնտրում՝
քաղաքի հին թաղամասներն ու խուլ փողոցներն ընկած:
2.
 Վիպագիրը, քաղաքի հին թաղամասերն ու խուլ փողոցներն ընկած, այդ պատմության կորած հերոսներին էր փնտրում:

Ամեն գարուն հզոր վարարումներով շրջապատը հեղեղելով՝ Օբը, Ենիսեյն ու Լենան շատ մեծ քանակությամբ ջուր են տանում դեպի Հյուսիսային Սառուցիալ օվիկիանոս:
Հանդուգն երիտասարդ ինժեները, նախագծի ընձեռնարծ բոլոր հնարավորությունները ծանրութեթև անելով, տասնմեկ տարի շարունակ փաստեր էին հավաքում:

312. Ընդգծված դերբայական  դարձվծքները վերածի՛ր երկրորդական նախադասություններըի:
Օրինակ՝
Չնայած փոքր չափերին՝ 
 ծաղկափոշու հատիկն ունի բարդ կազմություն:- Ծաղկափոշու հատիկն ունի բարդ կազմություն, Այդ պատմությունն իմանալով ՝մարդիկ սկսեցին կարեկցել նրան:
Մարդիկ սկսեցին կարեկցել նրան, երբ իմացան այդ պատմությունը։
Դուրս գալով անտառից՝  շշմած կանգ առավ:
Երբ դուրս եկավ անտառից, շշմած կանգ առավ։
Կենդանիների վրա փորձեր էին կատարում՝ մարդու սրտի արհեստական փոխարինիչ  ստեղծելու համար:
Կենդանիների վրա փորձեր էին կատարում, որպեսզի մարդու սրտի արհետական փոխարինիչ ստեղծեն։
Ստորգետնյա եռացող ծովերի մասին լսելով՝  գիտնականները որոշեցին դրանք օգտագործել Երկրի կլիման տաքացնելու համար:
Երբ լսեցին ստորգետնյա եռացող ծովերի մասին,  գիտնականները որոշեցին դրանք օգտագործել Երկրի կլիման տաքացնելու համար:
Հետաքրքիր հայտնագործությունների ճանապարհ,մերթ կորչելով ու մերթ երևան գալով, նրան շատ հեռուն տարավ:
Հետաքրքիր հայտնագործությունների ճանապարհը , երբ մերթ կորչում ու մերթ երևան էր գալիս, նրան շատ հեռուն տարավ։
Արհամարելով վտանգն ու դժվարություններնը՝ նա շարժվեց հրաշքների ուղիով:
Երբ արհամարեց , վտանգն ու դժվարություններնը՝ նա շարժվեց հրաշքների ուղիով



313. Կետադրի՛ր:
 Ադամը շնչասպառ  վազում էր , շուտով հասնելու գեղեցիկ քարերի ձորը:
Գնացել կանգնել էր , ճանապարհի վրա եկող-գնացողի հետ , մի քիչ զրույց անելու:
Եղնիկը հանկարծակի մի ոստյունով ցատկեց լուսամուտի գոգը աչքները հառելով խավարին:
Մի օր մեղմաշունչ , մի քամի Նուբիական բարձրունքներից վար սահելով իջավ ոսկեալիք Նեղոսի ափերը և մի վայելչակազմ ու դեռատի արմավենու ոտների տակ փռվեց , հևիհև:

316.Նախադասությունները լրացրո՛ւ կետերը փոխարինելով ուղղակի խոսքերով:
Հյուրն ուշադիր լսում էր ոգևորված ուղեկցի պատմությունը տաճարի մասին ու մտածում էր«տաճարի մասին»:
Քաղցն անհամբեր էր դարձել նրան, ու լսելով տանտիրուհու շաղակրատանքը՝ մտքում ասում էր«»:
Արդեն ամեն ինչ պարզ էր ու հասկանալի. Նա գրեց «ինչ հասկացավ»:
Ցուցակն անտառումզբ«…»:ոսնել ցանկացողներին զգուշացնում էր«…»:
Զարմացած նայում էր վիճող անծանոթներին ու մտածում «ինչ են վիճում»:
Վազում էր ծիծանի հետևից ու իրեն-իրեն շշնջում «երբ եմ հասնելու»:
Սպասումից ձանձրացած՝ մտածում էր «երբ է գալու»:
Գրքում մի նախադասություն էր ընդգծված «երեվի գրքի մաստի մասին»:

319.Անուղղակի խոսքերը դարձրո՛ւ ուղղակի: Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված բառերին:
Ծովն նավաբեկյալին ասաց, որ նրա նավի խորտակվելու մեղավորը ոչ թե ինքն է, այլ հողմը, որ թռչում է իր վրայով (Ծովը նավաբեկյալին ինչպե՞ս կարող է դիմել):
Շունը գայլին հարցրեց,
 թե ի՛նչ է անելու մի ամլիկ գառը, որ բան ու գործ թողած՝ նրան փաղցնելու: (Ի՞նչ բառերով է դիմում):
Գյուղացին որդիներին ասաց, որ եթե նրանք իրար հետ հաշտ լինեն, ոչ մի թշնամի նրանց չի հաղթի, իսկ եթե գժտվեն, ամեն մեկն էլ հեշտությամբ կհաղթի:
Շների ճանկն ընկած գայլը շատ ափսոսաց, որ որսի ետևից ընկնելով կյանքն է կորցնում: (Ի՞նչ բառերով կարող է արտահայտվել ափսոսանքը):

Posted in Հայոց լեզու 7

Բայ-2

1. Ընդգծե՛ք ներկա ժամանակին վերաբերող 3 բայաձև.
ա. ունես, չի տալիս, մտցրել է, չեմ խմելու, չեք ասում, չգաս
բ. չի գնա, չունեմ, չհարելիս, չքվում է, մի՛ տար, չեն գալիս
2. Ընդգծե՛ք անցյալ ժամանակին վերաբերող 3 բայաձև.
ա. չի լալիս, կար, մի՛ տեսեք, լալիս էր, մեղրամիս է, կտար
բ. խաղացինք, չի կարելի, դդում ես, վերցնեիր, եկել եմ,
ներկա է
3. Ընդգծե՛ք ապառնի ժամանակին վերաբերող 3 բայաձև.
ա. չեմ հասկացել, մի՛ գնա, կամ, կտրտմես, հատում եմ,
կարելու եք
բ. համեղացրո՛ւ, զատվել են, արշավեմ, անհատնում են,
ասուլիս է, բե՛ր
4. Ընդգծե՛ք առաջին դեմքի 3 բայաձև.
ա. չմտնեն, ծարավեմ, դիմադրեինք, չափեիք, գնա, պրծա
բ. հասանք, մոռացաք, գրվելու եմ, ծարավի, իմանայի, չեն խոսել
5. Ընդգծե՛ք երկրորդ դեմքի 3 բայաձև.
ա. հասկացար, ասա՛, գտա, վերցրո՛ւ, մտներ, հարցնենք
բ. տպեցիր, բարձեր, բարձրացանք, եկաք, խոսի, արի՛
6. Ընդգծե՛ք երրորդ դեմքի 3 բայաձև.
ա. եռաց, կա՛ց, գրավ, գտավ, առարկեցին, կացին
բ. հեռացար, կտար, պոկեց, տարեց, մոտեցավ, տո՛ւր
գ. կանչեր, դնչեր, կարածի, կատարածի, մնա, ենթամնա
7. Ընդգծե՛ք եզակի թվի 3 բայաձև.
ա. երդվեի, հասե՛ք, ուշանա, թափեցին, մի՛ թող, չափեիք
բ. ուզեն, մոլեգնեց, միացրո՛ւ, մի՛ կարդացեք, համոզելու
ես, կտանք

Posted in Հայոց լեզու 7

Առաջադրանքներ 168-172-րդ 

168. Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված թվով:

Աշխարհում մոտ հազար երեք հարյուր ժողովուրդ կա: Այդ հազարերեք հարյուր
ժողովուրդները խոսում են մոտ երեք հազար լեզվով: Կան լեզուներ, որոնցով տարբեր ժողովուրդներ են խոսում: Օրինակ, Անգլիայի, ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Ավստրալիայի, Նոր
Զելանդիայի քաղաքացիները հիմնականում անգլերեն են խոսում, Լատինական Ամերիկայի բնակչության մեծ մասը, բացառությամբ բրազիլացիների, իսպաներեն է խոսում: Սակայն ավելի հաճախ հակառակն է լինում. մի երկրի ժողովուրդը մի քանի լեզվով է խոսում: Սուդանում, օրինակ, հարյուր տասնյոթ լեզու է գործածվել:
Կոնգոյում հինգ հարյուր լեզու կա: Դաղստանում մոտ մեկ միլիոն մարդ է բնակվում, և այդտեղի մեկ միլիոն բնակիչներ խոսում են ավելի քան վաթսուն լեզվով:

169.Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված թվով:

1940 թվականից ԱՄՆ-ում գրանցվել է հազար ութ հարյուր քսանչորս հրդեհ(հրդեհ): Ամեն տարի
կրակը ոչնչացնում է իննից տասը միլիոն հեկտար(հեկտար)անտառներ(անտառ): Մեկ տարում այրված
փայտանյութի արժեքը կազմում է համարյա հիսուն միլիոն դոլար(դոլար):

Աշխարի ամենամեծ պատկերասրահը Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժն է: Այնտեղ արվեստի ավելի քան երեք միլիոն ստեղծագործություն  (ստեղծագործություն) են ցուցադրել (ցուցադրել): Այդ թանգարանի
բոլոր երեք հարյուր քսաներկու դահլիճների(դահլիճ) հայելու համար մարդ շուրջ
քսանհինգ կիլոմետր(կիլոմետր) ճամապարհ է անցնում:

170.Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված թվով:

Այն ժամանակ Լեհաստանում ապրել են (ապրիլ) հարյուր տասնինը վայրի ցուլեր(ցուլ ), որոնցից (որ) չորսը պահվել էին
(պահվել) փորձատեսությունում , յոթը՝ կենդանաբանական այգիներում, իսկ հարյուր ութը ցուլ(ցուլ) կա՛մ արգելանոցներում են ապրել(ապրել), կա՛մ ազատ արածել են(արածել)՝ որտեղ ու
պատահեր, բայց և անտառային նախարարության մշտական հսկողության տակ են (եմ):
Իսկ առաջներում, երբ անտառի թավուտներում են արածել (արածել) ավելի քան հազար հինգ
հարյուր ցուլ(ցուլ), ոչ մեկը չէր հետևում նրանց:
Միայն Ուզանդայի Մյավա թերակղզում իննսուն գետաձի(գետաձի) ավելի քան հարյուր
խոտաճարակ խոշոր կենդանիներ (կենդանի) են ապրում:

171.Գտի՛ր նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները՝ ուշադրություն դարձնելով թվականներին:

Ա. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ աշակերտ կա:- բացարձակ թվականԲ. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ-քսանհինգ աշակերտ կա:——ական թվական։

Ա. Շրջանի գյուղերում երկու դպրոց կա:-բացարձակ թվականԲ. Շրջանի գյուղերում երկուական դպրոց կա:-բաշխական թվական

Ա. Թռչունները չորս փետուր գցեցին ու անցան:-բավարձակն թվականԲ. Թռչունները չորսական փետուր գցեցին ու անցան:-բաշխական թվական

Ա. Ընկերներս ամրոցում մի տուն ունեն:—ացարձակ թվական  Բ. Ընկերներս ամրոցում մի-մի տուն ունեն:-բաշխական թվական

  1. Տրված թվականների հոմանիշ ձևերը կազմի՛ր: Տրված և ստացված բոլոր թվականները անվանի՛ր մեկ բառով:

Օրինակ՝ — հարյուրական-հարյուր-հարյուր:

Տասական- տաս-տաս
տասներկու-տասներկու – տասերկուական
հազար- հազար – հազարական
քսանհինգական – կսանհինգ-կսանհինգ
վեցական – վեց-վեց

Posted in Հայոց լեզու 7

Բայ-2

1. Ընդգծե՛ք հարակատար դերբայի 3 ձև.
ա. քնեած, հանգած, միգամած, խմած, տավարած, հատած
բ. տխրամած, փախած, վարկած, նշանած, խորոված,
անկասկած
2. Ընդգծե՛ք ենթակայական դերբայի 3 ձև.
ա. անսքող, ամոքող, բանթող, քերթող, թևալող, տապալող
բ. բանագող, դրվագող, քանդող, դոնդող, եռակող, ծաղկող
3. Ընդգծե՛ք համակատար դերբայի 3 ձև.
ա. պաշտելիս, ասուլիս, պտղամիս, հազալիս, օազիս, բանալիս
բ. ավետիսածելիս, հասպիս, հայելիս, մեղրամիս, թնդալիս

Posted in Հայոց լեզու 7

Գործնական աշխատանք

1․ Կետերի փոխարեն լրացրո՛ւ ջ, ճ կամ չ (անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր)։

 Ալոճ, ակնակապիչ, աղճատել, աղջամուղջ, աչպարար, անաչառ, անզիջ ում, անմիջապես, անճրդի (չջրած, չոր), անտերունջ (չքավոր), անրջել, աչալուրջ, աչքաբաց, աչակողմյան, աչափնյակ, աջլիկ, առաջարկություն, միջատ, միջոց, շուրջպար, վերջակետ, աղջիկ, ոչխար, ոչիլ, չղչիկ, փախչել, փարջ (կավե գավաթ), քրքիջ:

2․ Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը:
Ջրաղացի ճրակի լույսն էր կենդանության միակ նշանը համատարաժ մթության մեջ:
Ծերունին նայեց հանդիպակած  ա-պին, բարձրացավ ա-բարտակի վրա, քաշեց առաջը հավաքված ճյուղերը, ապա մտավ ջրաղացը և դուռը կողպեց: Քամին վզվզում էր պատերի բացվածքներից, հապշտակում թափված հար-աշաղախ ալրափոշին և փախչում զվարճաձայն: Ծեր ջրաղացպանը կրկին անցավ իր հանապազօրյա գործին` անշտապ կապելով ալրաթաթաղ գոգնոցը:

3․ Տրված բառաշարքից ընտրի՛ր ածանցավոր բառերը և արմատն ընդգծիր:
Շապիկ, մկնիկ, զատիկ, ծաղիկ, մայրիկ, աղջիկ, շնիկ, փիսիկ, գեղեցիկ, կապիկ, փոքրիկ, սիրունիկ, կողիկ (կոտլետ), թիթեռնիկ, ծիտիկ, քթիկ, տոտիկ, մատիկ,գնդակ, գետակ, վանդակ, ելակ, կատակ, նապաստակ, առվակ, զավակ, բակ, գուշակ, որդյակ, դղյակ, կտակ, պատանյակ, թիակ, թակ, բլրակ, վարդակ, սոխակ, մահակ, մոծակ,գայլուկ, բուկ, մանուկ, գառնուկ, ձագուկ, ձուկ, ձիուկ, բազուկ, մուկ, աղմուկ, հատուկ, մարդուկ, պոչուկ, վհուկ, ձմերուկ:

4․ Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր տրված հոմանիշներից մեկով:

ա) Խոցված, սրահարված, սվինահարված, նեղացած, վշտացած:

Վիրավորված ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց:

Խոցված

Ծաղրուծանակից վիրավորված հեռացավ ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:

վշտացած

բ) Տիրանալ, սեփականել, նվաճել, հրպուրել, հմայել:

Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան գրավեցին:

Խոցված

Որոշել էր անպայման գրավել այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:

սեփականել

գ) Բարձրացնել, վեր հանել, ոտքի հանել, հաստատել, կերտել, շինել, կառուցել, կասեցնել, դադարեցնել:

Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են կանգնեցնելու:

վեր հանել

Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են կանգնեցրել:

կառուցել

Posted in Հայոց լեզու 7

Գործնական քերականություն-7

201.Փակագծում դրված բայերը կետերի փոխարեն գրի՛ր պահնջված ձևով:

Այդ նամակը կարդալիս նա գունատվեց:(կարդալ-ե՞րբ)

Ամբողջը երեկո կարդալուց հոգնած՝ դուրս եկավ զբոսնելու: (կարդալ -ինչի՞ց) Այդ տունը սպասում էր որդու վերադարձին:  (կարդալ -ե՞րբ)
Չգիտես ինչու, վախենում էր վերջին կամուրջը մինչև վերջ կառուցելուց ։ (կառուցել -ինչի՞ց)
Ականջները դժժում էին ամբողջ օրն այդ աղմուկը լսելուց:  (լսել -ինչի՞ց)
Իրիկնապահին տուն դառավ մի անգամ էլ հիշեց խոստումը:  (դառնալ-ե՞րբ)
Վիրավորվել էր ընկերոջ՝ առանց պատճառի հետ դառնալաց:  (դառնալ -ինչի՞ց)
Վրա-վրա հիվանդանալուց նիհարել էր:  (հիվանդանալ -ինչի՞ց)
հիվանդացած միշտ էլ նիհարում է:  (հիվանդանալ -ե՞րբ)

  1. Գտի՛ր, թե ընդգծված բառաձևերը ե՛րբ են սխալ և երբ ՝ճիշտ: Ուղղի՛ր սխալ ձևերը:
    Գնալուց մի անգամ էլ պատվիրեց զգույշ լինել:
    Քո գնալուց հետո հյուրեր եկան:
    Այդ աղջկան փրկելուց քիչ էր մնում ինքը խեղդվեր:
    Մարդու կյանքը փրկելուց բարի գործ կ՞ա:
    Շտապելուց ամեն ինչ գցում էր ձեռքից:
    Շտապելուց ինչ-որ մեկը կանգնեցրեց նրան:
    Հոգնել եմ նույն բանն անվերջ ասելուց:
    Այդ ասելուց հանկարծ գլխի ընկավ, որ մոռացել է գլխավորը:
    Հեռանալիս հիշեցրեց իր հրավերն ու խնդրանքը:
    Հեռանալիս հոգնել եմ, ուզում եմ բոլորիդ միասին տեսնել:
    Ուշադիր դիտելիս վրան ճեղք կնկատես:
    Դա դիտելիս հետո էլ ոչինչ չեմ ուզում տեսնել:

208.Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել,որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտվածմի էակ էր: Ամեն օր նրանդուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադարշարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին:Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում,կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էրգցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել,որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտվածմի էակ էր: Ամեն օր նրանդուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադարշարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին:Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում,կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էրգցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:

Posted in Հայոց լեզու 7

Խոսքի պատկերավորման միջոցներ

Հ. Թումանյանի «Ոսկի քաղաքը» հեքիաթից դուրս գրել`

✓համեմատություններ֊
արքայազուններին ու իշխանազուններին

✓փոխաբերություններ֊

աղջկան առան, աշխարհքով մին է լինում,
ձանձրացած կյանքից ու աշխարհքից

✓չափազանցություններ֊հրավիրում—հավաքում է իր երկրի երիտասարդ արքայազուններին ու իշխանազուններին,

✓նվազաբերություններ֊:

2. Համո Սահյանի, Վահան Տերյանի բանաստեղծություններից դուրս գրել` ✓առձայնույթներ֊

Աշնան մշուշում շշուկ ու շրշյուն….

Եվ շշնջում ես, և անուշ շրշում…

✓բաղաձայնույթներ֊

Շուշանն շողէր հովտին,
Շողշողէր դէմ արեգականն…
Շուշանն շաղով լցեալ,
Շող-շաղով և շար մարգարտով…

✓մակդիրներ֊իմ յարը։

✓անձնավորման օրինակներ֊Օ , խնդա ու դողա,  : :