Говорят, в мире есть особенный человек.
Он тот, кто садится рядом в маршрутке, когда твоя жизнь умудряется рухнуть за раз, когда личный крест становится слишком тяжелым, чтобы нести его на спине. Когда твои руки трясутся – и голос, наверное, трясся бы, если бы камень в груди не мешал говорить. Когда все мутнеет, становится вовсе не важным; когда связи, как ниточки, рвутся, а смысл – вроде бы, найденный – кажется глупой выдумкой, оправданием собственной бесполезности. Именно в этот момент особенный человек занимает сидение рядом с тобой. Молча посматривает на тебя, а потом произносит что-то простое, но до боли, до благодарного смеха необходимое. То, что дает тебе силы пройти еще несколько дней.
Ты улыбаешься и даже шутишь. Стыдливо прикрываешь лицо обеими трясшимися еще недавно руками, желая скрыть свою неловкую, но явную разбитость, так отчетливо увиденную соседом. Но в глубине души ты знаешь, что тебя никто не осуждает. И тебе от этого легче.
Человек выходит с тобой на одной остановке. Иногда провожает до дома, но после, как полагается всем творцам добрых дел, отправляется дальше по свету. Помогать остальным обреченным.
Вскоре его встречают где-то еще. Он застает заплаканных и пустых, но решительных в собственном уничтожении. Выгоревших внутри, забитых, наполненных болью до самых краев. Они в безмолвии мерят своими шагами дороги, безвольно плетутся куда-то к концу пути.
Человек застает их у края. Этим краем является что угодно – высотное здание на окраине или дорожка в любимый парк, улицы Центра, двери подъездов… У каждого этот край – свой.
Но именно там им встречается человек. Солнечный по природе, с приглушенным светом в глазах, он произносит:
– Могу ли я чем-то помочь?
И люди не могут ему отказать. Враждебные изначально, замкнувшиеся в себе и собственном отчаянном несчастье, они вдруг отвечают, открывшись простому прохожему.
– Да, можете! – так часто говорят они. И многие, чуть позже, добавляют: – Сделайте… что угодно. Расскажите мне что-то, коснитесь меня… Только не оставляйте меня одного. И, очень прошу вас, не окажитесь ни вором, ни сволочью, ни обманщиком. Не окажитесь плохим. Мне не пережить еще и это.
И боль выплывает наружу. Она накрывает огромной волной, и тела вместе с душами содрогаются – и дрожат. Обездоленные, люди задыхаются в рыданиях и собственном безнадежном, поглощающем и беспросветном горе. И прижимаются к человеку. А он, выполняя их просьбу, отчаянный крик мольбы, обнимает их теплыми, бережными руками и укачивает, не отпуская, словно заблудших детей. Он не отпускает людей до тех пор, пока яркая боль, вдруг вышедшая наружу, не покинет измученные сердца. Пока спокойствие родом из детства не окутает их сознание, унимая нервную дрожь.
После этого человек прощается и прощает: за слезы и за минутную слабость, за рассказы о жизни, за ненависть и за боль. За все те пороки, которых мы так стыдимся, но которые есть у всех нас. И люди, принятые, успокоенные, снова стараются жить. Если не ради себя, то хотя бы для тех, кто, как Человек, не бросил их в час темноты. Они снова верят в добро – и, совсем капельку, в чудо, ведь такие спасители – вроде подарка небес. Они верят в себя и, иногда, даже в то, что смогут стать таким же Человеком, небезразличным к чужой пустоте.
Ведь отчаянным людям безудержно нужен тот, кто будет рядом, когда у них кончатся силы. Кто станет стеной перед самым концом пути, когда весь мир поблек, а будущее – радостное, яркое – обрушилось карточным домиком.
Нам всем очень нужен такой человек.
И подобных людей было бы много, если бы каждый из нас решил сделаться им для других.
———————————————————————————————————————————
Ասում են՝ աշխարհում հատուկ մարդ կա։
Նա է, ով նստում է քո կողքին երթուղայինում, երբ կյանքդ կարողանում է մի քայլով քանդվել, երբ անձնական խաչդ ծանրանում է մեջքիդ վրա տանելու համար։ Երբ ձեռքերդ դողում են, և ձայնդ հավանաբար կդողար, եթե կրծքիդ քարը չխանգարեր քեզ խոսել: Երբ ամեն ինչ ամպամած է դառնում, ամենևին էլ կարևոր չի դառնում. երբ կապերը, ինչպես լարերը, պատռվում են, և իմաստը, կարծես գտնված, թվում է հիմար գյուտ, արդարացում սեփական անպետքության համար: Հենց այս պահին է, որ կողքիդ նստում է հատուկ մարդ։ Լուռ նայում է քեզ, իսկ հետո ասում է ինչ-որ պարզ, բայց անհրաժեշտ՝ ցավալի, երախտապարտ ծիծաղի աստիճան։ Մի բան, որը ձեզ ուժ է տալիս հաղթահարելու ևս մի քանի օր:
Դուք ժպտում եք և նույնիսկ կատակում: Դու ամոթխածորեն ծածկում ես դեմքդ մինչև վերջերս դողացող երկու ձեռքերով՝ ցանկանալով թաքցնել քո անհարմար, բայց ակնհայտ թուլությունը, որն այդքան պարզ երևում է քո հարևանից։ Բայց հոգու խորքում դու գիտես, որ քեզ ոչ ոք չի դատում։ Եվ դա հեշտացնում է ձեզ համար:
Մարդը իջնում է ձեզ հետ նույն կանգառում: Երբեմն նա ուղեկցում է նրան մինչև տուն, բայց դրանից հետո, ինչպես ենթադրում են բարի գործեր ստեղծողները, նա ավելի հեռուն է գնում աշխարհով մեկ։ Օգնեք մնացած դատապարտվածներին:
Շուտով նրան այլ տեղ են հանդիպում։ Նա գտնում է նրանց, ովքեր լացակումած են և դատարկ, բայց վճռական են սեփական կործանման մեջ: Ներսից այրված, մուրճով, մինչև ծայրը լցված ցավով։ Նրանք լուռ քայլերով չափում են ճանապարհները, կաղում ինչ-որ տեղ մինչև արահետի վերջը։
Մարդը գտնում է նրանց եզրին: Այս եզրը ցանկացած բան է՝ բարձրահարկ շենք ծայրամասում կամ ճանապարհ դեպի ձեր սիրելի այգի, Կենտրոնի փողոցներ, մուտքի դռներ… Բոլորն ունեն այս եզրը՝ իրենցը:
Բայց այնտեղ նրանք հանդիպում են այդ մարդուն: Բնավորությամբ արևոտ, աչքերում զսպված լույսով ասում է.
-Կարո՞ղ եմ քեզ ինչ-որ բանով օգնել:
Իսկ մարդիկ չեն կարող նրանից հրաժարվել։ Սկզբում թշնամաբար տրամադրված, փակված իրենց և սեփական հուսահատ դժբախտության մեջ, նրանք հանկարծ արձագանքում են՝ բացվելով պարզ անցորդի առջև։
- Այո, դու կարող ես! հաճախ ասում են. Իսկ շատերը, մի փոքր ուշ, ավելացնում են. – Արեք … ամեն ինչ: Ինձ մի բան ասա, հպիր ինձ… Միայն թե ինձ մենակ մի թող: Եվ, աղաչում եմ ձեզ, մի ստացեք ոչ գող, ոչ սրիկա, ոչ խաբեբա։ Վատ մի եղիր։ Ես դեռ չեմ կարող հաղթահարել սա:
Եվ ցավը դուրս է գալիս: Այն ծածկվում է հսկայական ալիքով, և մարմինները, հոգիների հետ միասին, դողում են և դողում: Չքավոր մարդիկ խեղդվում են հեկեկոցների ու սեփական անհույս, կլանող ու անհույս վշտի մեջ։ Եվ կառչեք մարդուց: Եվ նա, կատարելով նրանց խնդրանքը՝ հուսահատ աղոթական ճիչ, ջերմ, նուրբ ձեռքերով գրկում ու օրորում է նրանց՝ կորած երեխաների նման բաց չթողնելով։ Նա չի թողնում մարդկանց գնալ, քանի դեռ հանկարծ դուրս եկած պայծառ ցավը չի լքում հյուծված սրտերը։ Մինչև մանկության անդորրը պարուրում է նրանց միտքը՝ հանգստացնելով նյարդային դողը։
Դրանից հետո մարդը ներում է և ներում՝ արցունքների և մի պահ թուլության, կյանքի մասին պատմությունների, ատելության և ցավի համար։ Բոլոր այն արատների համար, որոնցից մենք այնքան ամաչում ենք, բայց որոնք բոլորս էլ ունենք: Իսկ մարդիկ, ընդունված, հանգստացած, փորձում են նորից ապրել։ Եթե ոչ իրենց համար, ապա գոնե նրանց համար, ովքեր Մարդու նման չեն լքել իրենց խավարի ժամին։ Նրանք կրկին հավատում են բարությանը, և, միանգամայն, հրաշքին, որովհետև այդպիսի փրկիչները նման են երկնքի նվերի: Նրանք հավատում են իրենց և երբեմն նույնիսկ այն բանին, որ կարող են դառնալ նույն Անձը, անտարբեր չլինելով ուրիշի դատարկության հանդեպ:
Ի վերջո, հուսահատ մարդկանց խիստ անհրաժեշտ է մեկը, ով կլինի այնտեղ, երբ նրանց ուժերը սպառվեն: Ո՞վ կդառնա պարիսպ ուղու հենց վերջում, երբ ամբողջ աշխարհը խամրեց, իսկ ապագան՝ ուրախ, պայծառ, փլուզվի թղթախաղի նման։
Մենք բոլորս իսկապես նման մարդու կարիք ունենք։
Եվ այդպիսի մարդիկ շատ կլինեին, եթե մեզանից յուրաքանչյուրը որոշեր դառնալ մեկը մյուսների համար:
⚠ Միրզոյան Վռամ ⚠ 