Ответьте, сколько.

83. Ответьте, сколько. Запишите ответ:

Три плюс десять -тринадцать
Десять плюс десять -двадцать
Восемнадцать минус десять – восемь
Пять плюс десять -пятнадцать

Двадцать минус десять – десять
Шесть плюс десять -шестнадцати

Семнадцать минус семь -десять
Одиннадцать минус один – десять

двенадцать плюс три -пятнадцать
Десять плюс четыре -четырнадцать

Семь плюс семь – четырнадцать
Двадцать плюс тридцать -двадцать пять

Пятьдесят плюс десять -шестьдесят

84. Запишите цифры словами:

11-одиннадцать
16-шестнадцать
19-девятнадцать
27-двадцать семь
34-тридцать четыре
45-сорок пять
58-пятьдесят восемь
60-шестьдесят
72-семьдесят два
80-восемьдесят
85-восемьдесят пять
90-девяносто
97-девяносто семь
100-сто

,,Ամբողջ ամառը մեկ օրում,,։

1.Առանձնացրո’ւ պատմվածքի ամենից հուզիչ հատվածը եւ մեկնաբանի’ր։
” Ոչ մի բա՛ն, ասում եմ,- գոռաց տղան,- քեզ խաբել ենք, ուղղակի ձեռ էինք առնում:- Նա շրջվեց մյուս երեխաների կողմ:- Այսօր ոչ մի բան էլ չի լինելու, չէ՞:
Բոլորը մի պահ զարմացած նայեցին նրան, ապա հասկացան ու սկսեցին ծիծաղելով գլուխները թափ տալ.
” Չէ՜, ոչի՜նչ, ոչ մի բա՜ն:
” Բայց ախր…- շշնջաց Մարգոն՝ անզոր հայացքն ուղղելով մեկից մյուսի վրա:- Ախր այսօր հենց այդ օրն է, գիտնականներն են ասել, իրենք պիտի իմանան, չէ՞, ախր արևը…
” Խաբել ենք, խաբե՜լ,- ասաց տղան ու հանկարծ կոպիտ բռնեց աղջկա ձեռքը:- Երեխեք, եկեք Մարգոյին փակենք խորդանոցում, քանի դեռ ուսուցչուհին չի եկել:
” Չէ,- ասաց Մարգոն՝ ընկրկելով:

2. Ինչո°ւ է պատմվածքը վերնագրված «Ամբողջ ամառը մեկ օրում,,։ Այլ կերպ ինչպե°ս կվերնագրեիր։
Արևը կյանքի համար ամենա կարևոր բաններից :

3. Առանձնացրո’ւ պատմվածքի հերոսներին եւ բնութագրի’ր։
Մարգո- ապրել էր Երկիր մոլորակի վրա և տեսել արևը:
Երեխաներ-դաժան և իրավիճակի մեջ չմտնող

Պատմության համար նոր ավարտ հորինել
Մարգոին ազատում են չորս ժամից, բայց նա առնաց ոչմի բան ասելու գնում ։ Հաջորդ օրերը , երբ երեխաներից մեկը մոտենում է նրան և հասկանալով իր արածը ներեղություն է խնդրում Մարգոն գոռալով փախչում է և այդպես նա ավելի է առանձնանում մյուսներից, իսկ երեխաները էլ նրա հետ դաժան չեն վարվում։ Այդ դեպքից հետո Մարգոյի ծնողները ավելի լուրջ մտածեցին Երկիր վերադառնալու մասին:

Ամփոփում

• Ներկայացնել փափկամարմինների արտաքին կառուցվածքը։
  Փափկամարմինների մարմինը չունի հատվածավորվածություն, որ որոշ օրգաններ կարող են ունենալ մետամեր տեղադրություն։  Փափկամարմինների մարմինը, կազմված է երեք բաժնից՝ գլխից, ոտքից և իրանից, որը բաժանվում է ներքին պարկի և թիկնոցի՝ թիկնոցային օրգան համակարգերի
• Ներկայացնել փափկամարմինների ներքին կառուցվածքը և բազմացումը։
  Փափկամարմինները չհատվածավորված, փափուկ մարմին ունեցող կենդանիներ են: Դրանց մեծ մասը ունի գլուխ, իրան և մկանուտ ոտք:
• Ներկայացնել միջատների արտաքին կառուցվածք և տարածվածությունը։
  Միջատների հատվածավոր մարմինը կազմված է իրարից որոշակիորեն առանձնացված երեք բաժիններից՝ գլխից, կրծքից և փորիկից: Բոլոր միջատներն ունեն 1 զույգ բեղեր, կրծքի վրա կրում են 3 զույգ ոտքեր, նրանց մեծ մասն ունի նաև թևեր: Բոլոր միջատների շնչառության օրգանները տրախեաներն են:
• Ներկայացնել միջատների շնչառություն և բազմացում։
  Միջատներից շատերի շնչառական համակարգն իրենից ներկայացնում է ամբողջ մարմնով տարածված և դեպի դուրս շնչանցքերով բացվող շնչուղիներից։
• Ներկայացնել երկենցաղների արտաքին կառուցվածք և տարածվածությունը։
  Երկկենցաղները ցամաք դուրս եկած առաջին ողնաշարավոր օրգանիզմներ են: Այս դասին պատկանող բոլոր կենդանիները հասուն վիճակում շնչում են թոքերով, ունեն եռախորշ սիրտ և արյան շրջանառության երկու շրջան:
• Ներկայացնել երկենցաղների բազմացում։
  Բոլոր երկենցաղները բաժանասեռ կենդանիներ են։բազմանում են արտաքին բեղմնավորմամբ։

Հարյուրամյա պատերազմ

Հարյուրամյա պատերազմ

1337 — 1453 թվականներին Ֆրանսիայի և Անգլիայի միջև մրցակցությունը ՝ վիճարկելով ֆրանսիական գահի դինաստիկ իրավահաջորդությունը և բրդյա գործվածքների խոշոր արտադրող Ֆլանդրիայի շրջանը, առաջացրեց Հարյուրամյա պատերազմ.

Երկարատևությունը մաշեցրեց ֆեոդալներին՝ աղքատացնելով նրանց, և իրենց անձնական բանակի սպասարկումից ազատվելու համար նրանք սկսեցին հանձնել թագավորի հրամանատարությանը: Աստիճանաբար թագավորը զորացավ և սկսեց տնտեսականորեն աջակցվել բուրժուական կապիտալի կողմից, որը շահագրգռված էր տապալել ֆեոդալներին և նրանց անթիվ հարկերը:

Հարյուրամյա պատերազմի պատճառները

14-րդ դարի սկզբին Ֆրանսիան և Անգլիան ներքին խնդիրներ էին ունենում թագավորական իշխանության կենտրոնացման և նվաճումների կամ տարածքների պահպանման հետ կապված ՝ ազնվականության (տոհմերի) կամ բուրժուազիայի շահերը մասամբ բավարարելու համար ( առևտուր) Ավելին, ֆրանսիական և անգլիական ազնվականության ազգակցական կապերը շատ ամուր էին:

Որոշ անգլիական գերիշխաններ և լորդեր ֆեոդներ ունեին Հյուսիսային Ֆրանսիայում, որոնք այդ ժամանակ փորձում էին միավորել իրենց տարածքը և սահմանել իրենց սահմանները, բացի այդ վերահսկում էին Ֆլանդրիայի շրջանի մի մասը, որը բրդյա գործվածքների կարևոր արտադրական կենտրոն էր, որի հումքը նյութը գնվել է Անգլիայից: Այս առումով կար նաև տնտեսական վեճ ֆրանսիացիների և բրիտանացիների միջև:

Հակամարտության սկզբի պատրվակը նույնիսկ Կապետինյան տոհմի վերջին թագավորի ՝ Կառլ IV- ի իրավահաջորդությունն էր 1328 թվականին: Ֆրանսիացի Ֆիլիպ Վալուասի և Էդվարդ III- ի, Անգլիայի գահի վեճն ավարտվեց առաջինի հաղթանակը, որին աջակցում էր ֆրանսիական ազնվականությունը:

Ֆիլիպի միացումը սկիզբ դրեց Վալուազների տոհմին, բայց առաջացրեց Անգլիայի թագավոր Էդվարդ III- ի արձագանքը, որը պատերազմ հայտարարեց Ֆրանսիային 1337 թվականին:

Հավասարումներին հանգող խնդիրների լուծումը

1) Գործարանի երեք արտադրամասում աշխատում է 1130 մարդ: Երկրորդ արտադրամասում 70 մարդ ավելի է աշխատում, քան առաջինում, իսկ երրորդում՝ 84 մարդ ավելի, քան երկրորդում: Քանի՞ մարդ է աշխատում երրորդ արտադրամասում:
I x
II x+70
III x+70+84
x+x+70+x+154=1130
3x=1130-224
x=302
302+70=372
372+84=456
Պատ՝. 302 , 372 , 456

2) Ճանապարհով ընթանում են երկու ավտոմեքենա՝ նույն արագությամբ: Եթե առաջինն արագությունը մեծացնի 10 կմ/ժ-ով, իսկ երկրորդը փոքրացնի 10 կմ/ժ-ով, ապա առաջինը վեց ժամում կանցնի այնքան ճանապարհ, որքան երկրորդը 8 ժամում: Ի՞նչ արագությամբ են ընթանում ավտոմեքենաները:

x-10
x+10
8(x-10)=6(x+10)
8x-80=6x+60
2x=140
x=70
Պատ՝. 80 կմ/ժ ,60 կմ/ժ

3) Զամբյուղում երկու անգամ ավելի քիչ խաղող կար, քան արկղում: Զամբյուղի մեջ 4կգ ավելացնելուց հետո նրա միջի խաղողը 0.5 կգ-ով ավելի դարձավ, քան արկղի խաղողը: Որքա՞ն խաղող կար արկղում:
x+4=2x+0.5
x=3.5
2x=7
Պատ՝. 7 կգ

4․Մի ավազանում կա 480լ ջուր, իսկ մյուսում՝ 1460լ: Յուրաքանչյուր ժամում առաջին ավազան է լցվում 80լ ջուր, իսկ երկրորդից յուրաքանչյուր ժամում դատարկվում է 60լ ջուր: Որքա՞ն ժամանակ հետո ավազանների ջուրը կհավասարվի:
ժամը- x

480+80*x=1460-60*x
80x+60x=1460-480
140x=980
x=7 ժամ
Պատ՝. 7 ժամ

Վերածննդի դարաշրջան

Թվարկել Վերածննդի դարաշրջանի հայտնի մշակությաին գործիչներին։

Գրողներն ու բանաստեղծները:

• Ֆրանչեսկո Պետրարկա
• Դանտեն
• Ջովանի Բոկաչչո
• Ֆրանսուա Ռաբլե
• Միգել դե Սերվանտես
• Շեքսպիրը:

Ճարտարապետներ, նկարիչներ եւ քանդակագործներ:

• Լեոնարդո դա Վինչին
• Ռաֆայել
• Միքելանջելո
• Տիցիան Վեչելլիո
• Ալբրեխտ Դյուրեր
• Դոնատելլո
• Նիկոլո Պիզանո
• Սանդրո Բոտիչելլի
  
  Գրել Վերածննդի դարաշրջանի հայտնի մշակությաին գործիչներից ինչ-որ մեկի մասին։
  
  Միքելանջելոն ծնվել է տոսկանական Կապրեզե քաղաքում, Արեցոյի մոտ, ֆլորենցիացի սնանկացած ազնվական Լոդովիկո Բուոնարոտիի ընտանիքում։ Դեռ վեց տարեկան հասակում զրկվել է մորից։ Մոտ 1485-1498 թվականներին Միքելանջելոն հաճախել է Ֆրանչեսկո դա Ուրբինոյի գիմնազիան։ Մանուկ հասակում ապրել ու դաստիարակվել է Ֆլորենցիայում, այնուհետև որոշ ժամանակ ապրել է Սետտինյանո քաղաքում։
  Միքելանջելոն 17 տարեկանում մարմարից կերտել է «Կենտավրոսների կռիվը» քանդակը, որտեղ արտացոլված են մարտնչող ֆիգուրների դրամատիզմը, մարդկային ուժն ու գեղեցկությունը: 

Ի՞նչ նորություններ բերեցին այդ գործիչները մշակութային կյանք։

Մարդը Վերածննդի դարաշրջանում կրկին դառնում է արվեստի գլխավոր թեման, իսկ մարդու մարմինը համարվում է բնության ամենակատարյալ ձևը։

  

Նշել մինչ Վերածնունդ և Վերածննդի դարաշրջանի մշակությաին տարբերությունները։

Վերածննդի դարաշրջանի մարդն ամեն կերպ փորձում էր զարգանալ և բարելավել իր մշակութային և գիտական գործունեությունը:  

Վերածննդին բնորոշ է գեղեցկության պաշտամունքը, հատկապես՝ մարդու գեղեցկությունը։ Իտալական նկարչությունը պատկերում է գեղեցիկ, կատարյալ մարդկանց։

Նկարիչներն ու քանդակագործներն իրենց աշխատանքում ձգտում էին բնականության, աշխարհի և մարդու իրատեսական վերստեղծման: Հարթ պատկերն այլևս չօգտագործվեց, նկարչությունը հարստացավ գծային և օդային հեռանկարով, լուծվեցին մարդու մարմնի անատոմիայի և համամասնությունների իմացությունը, ճշգրիտ գծագրության, բնական շարժման խնդիրները։

Արվեստի առարկաները մարդու մարմինն են, ժամանակակից և կրոնական առարկաները։ Ուշադրություն, արվեստագետների հետաքրքրությունը ավելի ու ավելի է կենտրոնանում մարդու և այն ամենի վրա, ինչ նրան շրջապատում է։ Այնուամենայնիվ, վաղ Վերածննդի արվեստը բարդ էր, հակասական, և այս հակասությունը նրան առաջ մղեց: Վաղ վերածննդի արվեստում մանր դետալների հետ մեկտեղ առկա է կատարյալ մարդու ընդհանրացված, մոնումենտալ ու հերոսական կերպարի գիտակցությունը։

Ճամփորդություն դեպի Տավուշ

Ապրիլի 22-24 ը մենք ընկեր Անիի հետ 9:30 շարժվեցինք դեպի Իջևան։ Ճանապարհին կանգ առանք Իջևանի ավագ դպրոցում և «ՔԱՐ-ԱՐՏ»ում։ Իջևանի ավագ դպրոցում մենք պատմեցինք մեր դպրոցի մասին։ «ՔԱՐ-ԱՐՏ» քարի մշակման գործարանում շատ հետաքրքիր բաներ տեսանք։ Հետո գնացինք հյուրատուն , հանգստացանք և գնացինք ֆուտբոլ խաղալու։ Խաղացինք, ետ եկանք հյուրատուն և այդպես օրը վերջացավ։ Երկրորդ օրը մենք 8։30 արթնացանք , նախաճաշեցինք հետո գնացինք դեպի Մակարավանք։ Մակարավանքից հետո գնացինք Լաստիվեր։ Ոտքի ճանապարհը շատ երկար էր՝ մոտ 7 կմ : Մենք շատ երկար քայլեցինք, տեսարանը շատ գեղեցիկ էր, տեսանք գեղեցիկ գետ և ջրվեժ, այնտեղ ծառերի վրա կային փոքրիկ տնակներ և տաղավարներ, որտեղ կարողացանք ընդմիջել: Հոգնած վերադարձանք հյուրանոց, ճաշեցինք գնացինք մի քիչ զբոսնելու ու օրը վերջացավ։ Երրորդ օրը 9։15 արդնացանք, նախաճաշեցինք,հավաքեցինք իրերը և գնացինք դեպի Երեւան։ Մենք կանգնեցին Սևանում վայելեցինք այդ ժամանակը հետո եկանք Երևան ։

§39. Մթնոլորտային ճնշում: §40. Մթնոլորտային ճնշման չափումը: Տորիչելիի փորձ:

1.Ինչպես կարելի է ապացուցել օդի առկայությունը մեր շրջապատում:
Երկրագնդի մթնոլորտը կազմող գազերի խառնուրդն ընդունված է անվանել օդ։
2.Ինչ է մթնոլորտը:
Երկրագունդը շրջապատող գազային թաղանթը կոչվում է մթնոլորտ։
3.Ինչ գազերից է հիմնականում բաղկացած մթնոլորտը: 
Օդի բաղադրության մեջ մտնում են ազոտ (78%), թթվածին (21%) և այլ գազեր (1%)։

4.Ինչու մթնոլորտի մասնիկները չեն հեռանում Երկրից դեպի տիեզերք:
Մթնոլորտի մասնիկները չեն հեռանում Երկրից դեպի տիեզերք, որովհետև Երկիրը ձգում է, մթնոլորտի մասնիկները։
Երկրագնդի ձգողականության պատճառով օդի վերին շերտերը ճնշում են միջին շերտերին, իսկ վերջիններս էլ՝ ստորին շերտերին։
5.Ինչու մթնոլորտի մասնիկները չեն կուտակվում Երկրի մակերևույթին:
Եթե Արեգակը չջերմացներ մթնոլորտը,  ապա վերջինս մասնիկները, Երկրի ձգողության ազդեցությամբ, ի վերջո կհավաքվեին Երկրի մակերևույթին։
6.Ինչու է օդը ճնշում գործադրում մարմինների վրա:
Օդի կշռով պայմանավորված ամենամեծ ճնշումը երկրագնդի մակերևույթի և մակերևույթի վրա գտնվող բոլոր մարմինների վրա է:
7.Ինչն են անվանում մթնոլորտային ճնշում:
Երկրագնդի մթնոլորտի կողմից նրանում գտնվող մարմինների վրա գործադրվող ճնշումը կոչվում է մթնոլորտային ճնշում։
8.Ինչու է ջուրը խողովակում  բարձրանում  մխոցի հետևից:
Դա տեղի է ունենում այն պատճառով, որ մխոցի ազատած ծավալը մթնոլորտային ճնշման հետևանքով իսկույն լցվում է ջրով։

Ուղղանկյուն եռանկյունների հավասարության հայտանիշները

1) Լրացնել բաց թողածը.

ա) ուղղանկյուն եռանկյան ուղիղ անկյան դիմացի կողմը կոչվում է ներքնաձիգ

բ) ուղղանկյուն եռանկյան սուր անկյունների գումարը հավասար է 90^o

գ) ուղղանկյուն եռանկյան մեջ 30⁰-ի անկյան դիմացի էջը հավասար է ներքնաձիգի կեսի

դ) ուղղանկյուն եռանկյան մեծ կողմը դա ներքնաձիգն է:

2) ABC ուղղանկյուն եռանկյան մեջ սուր անկյուններից մեկը հավասար է 60⁰: Փոքր էջի և ներքնաձիգի գումարը հավասար 30սմ: Գտնել փոքր էջն ու ներքնաձիգը:

a=b:2
3a=30
a=30:3=10
ներքնաձիգ=20
Փոքր էջ=10

3) AC հիմքով ABC հավասարասրուն եռանկյան մեջ տարված է AF կիսորդը և AH բարձրությունը: Գտեք AHF եռանկյան անկյունները, եթե <B=112⁰:

Առաջադրանքներ (տանը)

4) ABC և A₁B₁C₁եռանկյունների մեջ A և A₁անկյուններն ուղիղ են, իսկ BD-ն և B₁D₁-ըկիսորդներ են: Ապացուցեք, որ ABC=A₁B₁C₁,եթե <B=<B₁ և  BD=B₁D₁:

Ըստ երկրորդ հայտանիշի եթե մի կողմը և նրան կից անկյունները հավասար են եռանկյունները հավասար են այստեղ B=B1 A=A1 նշանակում է 180-(B+A)=180-(B1+A1) D=D1 նշանակում է BD =B1D1 և <B=<B1, <D=<D1

5)

AB=CD քանի որ եռ․BAP=CDK` ըստ առաջին հայտանիշի եթե երկու կողմերը և նրանց կազմած անկյունը հավասար է մյուս եռանկյան երկու կողմերի և նրանց կազմած անկյունը եռանկյունները հավասար էն այստեղ BP=CK , AP=KD ,<P=<K=90^o

6)

AD=CB քանի որ եռ․ ABC=BDA` ըստ երկրորդ հայտանիշի , եթե մի կողմը և նրան կից անկյունները հավասար են եռանկյունները հավասար են այստեղ AB ընդհանուր կողմ է <ABC=<DAB և 90-<ABC=90-<DAB

7)

BK բարձրությունը կազմում է ուղիղ անկյուն իսկ ուղղանկյուն եռանկյան մեջ 30⁰-ի անկյան դիմացի էջը հավասար է ներքնաձիգի կեսի այդպես մենք ստանում ենք, որ <C=30⁰
<B=180-(70+30)=80⁰

Խնդիրների լուծում հավասարումների միջոցով

1) Խնդրի անհայտ մեծություններից մեկը նշանակելով մի տառով՝ ըստ խնդրի պայմանի, կազմեք հավասարում և լուծեք այն.

ա) Մի թիվ 5 անգամ մեծ է մյուսից, իսկ նրանց գումարը 42 է:
5x+x=42
6x=42
42:6=7
x=7
Պատ․՝ 7 և 35

բ) Մի թիվ 4 անգամ մեծ է մյուսից, իսկ նրանց տարբերությունը 39 է:
4x-x=39
3x=39
39:3=13
x=13
4x=52
Պատ․՝ 52 և 13

2) ա) Եղբայրը գտավ 3 անգամ շատ սպիտակ սունկ, քան քույրը: Միասին նրանք գտել են 24 սպիտակ սունկ: Քանի՞ սպիտակ սունկ է գտել եղբայրը, քանիսը՝ քույրը:
x+3x=24
4x=24
24:4=6
x=6
3x=18
Պատ․՝ 6 և 18

բ) Երկու դասարանում ընդամենը 63 գիրք կա, ընդ որում՝ մեկում 2 անգամ քիչ գիրք կա, քան մյուսում: Քանի՞ գիրք կա ամեն դասարանում:
2x+x=63
63:3=21
x=21
2x=42
Պատ․՝ 42 և 21

3) 124 մետր քաթանը պետք է բաժանել երկու մասի, այնպես, որ մի կտորը մյուսից 12 մետրով երկար լինի: Քանի՞ մետր երկարություն կունենա յուրաքանչյուր կտորը:
x+x-12=124
2x=136
x=68
x-12=56
Պատ․՝ 68 և 56
4) Երկու հոգի 15 000 դրամը պետք է բաժանեին այնպես, որ մեկին մյուսից 4 անգամ շատ հասներ: Քանի՞ դրամ կհասնի յուրաքանչյուրին:
x+4x=15000
5x=15000
x=3000
4x=12000
Պատ․՝ 3000 և 12000

5) Կոնֆետի համար վճարել են 3 անգամ ավելի կամ 600 դրամով ավելի, քան թխվածքի համար: Որքա՞ն են վճարել թխվածքի համար:
x+3x=x+600
3x=600
x=200
Պատ․՝ 200

6) Եռանկյան պարագիծը հավասար է 17սմ-ի: Նրա երկու կողմերն իրար հավասար են և յուրաքանչյուրը 1.9սմ-ով երկար է երրորդից: Որքա՞ն է եռանկյան փոքր կողմի երկարությունը:
2x+(x-1.9)=17
3x=18.9
x=6.3
x-1.9=4.4
Պատ․՝ 6.3 և 6.3 և 4.4

7) Երկու բանվոր պատրաստեցին 90 մանրակ՝ ընդ որում առաջինը 8 մանրակ պակաս պատրաստեց երկրորդից: Քանի՞ մանրակ պատրաստեց երկրորդ բանվորը:
x+(x-8)=90
2x=98
x=49
x-8=41
Պատ․՝ 49 և 41